Inheems- en uitheems fruit

Te slecht weer om buiten te werken? Dan kan u nu nuttig binnenwerk doen door stekken te maken van vlierstruiken!
In de maanden september en oktober werden er op vele plaatsen zwarte vlierbessen geplukt. Deze zwarte, vitaminerijke bessen zijn afkomstig van de gewone Europese vlier (= Sambucus nigra).
Het kan interessant zijn om vlierstruiken zelf te vermeerderen of om goede (aangekochte) vlierrassen aan te planten.
Aanbevolen vlierrassen zijn deze met een hoog kleurstofgehalte zoals o.a. 'Skondol', 'Samye', 'Sampo', 'Mammut' en 'Haschberg'.
Het ras 'Haidegg 25' heeft een opvallend hoog suikergehalte en is bijzonder geschikt voor wijnbereiding.

Foto 01: rijpe bessen van de inheemse zwarte vlier - Sambucus nigra (Europese vlier)

Foto 02: herfststekken van vlier

Foto 03: uitplanten van de stekken.

Foto 04: gewortelde stek

SNOEITIJD.
Vlierstruiken en vlierbomen kunnen gesnoeid worden vanaf november tot maart.
Snoei bij droog weer zodat de snoeiwonden snel opdrogen.
De dikste (stevige) vliertakken zijn geschikt om gesteltakken van perenbomen uit te buigen. De dunnere takken kan u gebruiken om busseltjes van te maken, waarin volgend voorjaar oorwormen kunnen nestelen.
Meer snoei- en planttips van de gewone Europese vlier - Sambucus nigra.

SNOEIEN.
Probeer ongeveer 6 tot 8 stevige laagstaande éénjarige twijgen te behouden. Meerjarige takken verjongen door terug te snoeien.
Snoei de zwakke (korte) twijgen terug tot twee paar knoppen zodat er opnieuw sterke twijgen ontstaan.

Stevige, rechte takken kan u gebruiken om gesteltakken van jonge perenbomen uit te buigen.
Bij elkaar gebonden vliertakken (ca 30 cm lang) zijn aantrekkelijk voor sommige nuttige insecten.

VERMEERDEREN VAN DE INHEEMSE VLIER - SAMBUCUS NIGRA.
Vlierstruiken of vlierbomen zijn te vermeerderen door zaaien, winterstekken/houtstekken, zomerstekken, wortelstekken en afleggen of marcotteren.
Bij het zaaien gaan de typische kenmerken (besgrootte, bessenkleur, rijptijd, ...) verloren, zodat het vermeerderen door stekken de voorkeur heeft.
1) Zomerstekken van vlier.

2) Houtstekken.
Herfststekken van sterke eenjarige twijgen die tijdens de maanden november-december gemaakt werden kunnen direct uitgeplant worden in volle grond.
De houtige herfststekken kunnen ook in plastiekfolie gewikkeld worden en in een koelcel (of een andere koele, donkere plaats) bewaard worden tot het voorjaar.

Winterstekken of houtstekken in rusttoestand met twee of meer internodiën kunnen genomen worden van sterkgroeiende, dikke eenjarige twijgen. (De steklengte is 18 tot 25 cm)
Deze stekken kunnen in de vroege lente (maart) gemaakt worden en direct uitgeplant worden in volle grond.
De houtstekken worden zodanig in de grond geplaatst dat enkel de bovenste paar knoppen boven de grondoppervlakte komen.
De voedselrijke grond waarop wordt uitgeplant moet humusrijk, voldoende luchtig en onkruidvrij zijn.

WOELMUIZEN AFWEREN MET VLIER.
Woelmuizen hebben een hekel aan de vlier.
Stop wat vliertwijgen of fijngemaakte vlierbladeren in de gangen.
U kan ook een gier maken van vlierbladeren en die gier in de gangen gieten. Deze gierbehandeling moet u enkele keren herhalen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM VLIER - SAMBUCUS NIGRA:
Houtig kleinfruit en fruitstruiken te stekken in november.
Fruitsoorten vermeerderen door stekken (index-pagina).
Planten van zwarte vlier in de tuin. Aanbevolen vlierrassen en planttips.
Stekkalender voor alle fruitsoorten.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Zwarte vlierbessen plukken in september-oktober (Sambucus nigra).
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van zwarte vlier.
Snoepbos en houtwal planten.
Ziekten en plagen bij zwarte vlier. Rassenoverzicht van de Sambucus nigra.
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van zwarte vlier.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: zwarte vlier, vlierbes, inheemse vlier, Sambucus nigra, elderberry, zwartevlier, zwarte vlierbessen, vlierbessen, Schwarzer Holunder, holunderbeere, elderberry, stekken van vlier

Bij het stratificeren of laagstapelen kan u zaden tussen lagen zand bewaren, om de kiemkracht te behouden of om remstoffen af te breken.
Zaadbehandeling is het behandelen van zaden om problemen bij de kieming of bij het zaaien te voorkomen.
Door een koudebehandeling gaan sommige plantenzaden beter en sneller kiemen. Ook blauwe bessenstruiken, rode bessenstruiken en fruitbomen moeten voldoende koude gekregen hebben om te kunnen bloemen.

Foto 01: Walnoten/okkernoten (Juglans regia) Verwijder de bolster en laat de noten niet teveel uitdrogen voor u ze laagstapelt!

Foto 02: Tamme kastanje (Castanea sativa). Verwijder de stekelige bolster en bewaar direct de kastanjes in lagen vochtig zand.

Foto 03: Stenen pot met een gelaagstapelde zaden: 1. Pot met drainageopening onderaan 2. Potscherven 3. Zand, perlite ofwel zand & turf 4. Zaden (vb. appelpitten) 5. Bovenaan zand of perlite 6. Beschermgaas

WAAROM ZADEN BEHANDELEN (stratificeren)?
- De zaden van sommige plantensoorten hebben een koudeperiode nodig om de kiemrust (remstoffen) op te heffen zodat ze kunnen kiemen. Door de zaden iets onrijp te oogsten kan u voorkomen dat er remstoffen gevormd worden.
U kan deze koudeperiode ook geven door de zaden enkele dagen (of weken) in een koelkast of koelcel te bewaren. O.a. voor zaden van Actinidia deliciosa en Asimina triloba (pawpaw).
- Sommige zaden drogen snel uit en worden daarom ook vochtig bewaard: o.a. Malus (appel), Pyrus (peer), Corylus (hazelaar) en Chaenomelis (sierkwee).
- Voor het verbreken van de harde zaadhuid (schaal) zoals o.a. bij walnoten, sleedoorn en Taxus. Tijdens het laagstapelen gaan schimmels en bacteriën met warmte (± 10°C.) en vocht de zaadhuid of vruchtwand aantasten. (Zomer)- (Stratificatieduur: 1,5 jaar!)

WELKE PLANTENSOORTEN?
- Koudekiemers zijn o.a. Amelanchier (krentenboom), Chaenomeles (sierkwee), Cornus (kornoelje), Corylus (hazelaar), Crataegus (meidoorn), Cydonia oblonga (kwee), Juglans (walnoot), Lonicera, Malus (appel), Pyrus (peer), Ribes, Rosa, Rubus (braam & framboos), Sambucus (vlier), Sorbus (lijsterbes).
- Warmte- en koudebehandeling: o.a. Elaeagnus (olijfwilg), Prunus (kers, pruim en sleedoorn).
- In het algemeen moeten die zaden in vochtig zand bewaard worden, welke in de natuur door vruchtvlees omgeven zijn. Dit zijn zaden in bottels, bessen, appels, ....
- Zaden die in de natuur droog voorkomen in kegels, doosvruchten en hauwtjes worden meestal droog bewaard. Alle groentezaden (o.a. tomaten- en paprikazaden) worden droog bewaard.

VOORBEREIDING.
Haal de zaden uit de vruchten en verwijder zoveel mogelijk het vruchtvlees. Het vruchtvlees bevat stoffen die de kieming afremmen.
Bij sommige droge zaden (o.a. Acer) zal u eerst de vleugels verwijderen, zodat ze later gemakkelijk kunnen gezaaid worden.
Zaden die beschadigd zijn door insecten of schimmels kan u beter verwijderen, anders gaan ze verder uitbreiden tijdens het laagstapelen (= stratificeren).

WERKWIJZE BIJ HET LAAGSTAPELEN OF STRATIFICEREN.
U kan 1 deel plantenzaden met 2 delen zand mengen ofwel gebruik je een mengsel van zand en turf.
Kleine hoeveelheden zaad worden in bloempotten gelaagstapeld, grote hoeveelheden in plastic kisten of in een gedraineerde bak.
Bloempotten en kisten worden buiten op een beschutte, frisse plaats (noordenmuur) ± 10 cm onder de grondoppervlakte ingegraven. Voorzie elke pot van een etiket waarop u de naam van de plantensoort noteert.
Plaats een stokje met etiket bij de ingegraven potten of kisten zodat u ze in maart of april gemakkelijk kan terugvinden.
Afschermen met (kuiken)gaas tegen vogels en muizen.

SPECIALE BEHANDELINGEN.
Overrijpe kiwivruchten (Actinidia deliciosa, Actinidia chinensis) kan u enkele weken in de diepvries bij ca -5°C bewaren om de kiemremmende stoffen af te breken. Daarna de zaden uitzaaien in zaaigrond bij ca 22°C.
Zaden van de pawpaw (Asimina triloba) worden 2 tot 3 maanden in de koelkast bij ca 3°C (+2 tot +4°C) bewaard in vochtig gehouden keukenpapier. Daarna uitzaaien in diepe potten gevuld met zaaigrond bij 26°C.
Zaden van de kaki (Diospyros kaki) kan u een beetje ruw maken met schuurpapier en vervolgens 24 uur weken in lauwwarm water. Daarna uitzaaien in zaai- en stekgrond bij ca 25°C.
Zaden van de overrijpe bessen van de gojiberry (Lycium barbarum, L. chinense) worden na het reinigen bij 21°C uitgezaaid. Gedroogde zaden worden eerst 3 u geweekt in lauwwarm water. De aanbevolen zaaiperiode is maart.
Zaden van de Poncirus (wilde citroen) hebben GEEN koudebehandeling nodig. Laat de pitten niet uitdrogen en zaai ze uit bij een temperatuur van ca 20°C.
Groentezaden zoals o.a. tomaten en paprikazaden worden NIET gelaagstapeld, maar moeten droog bewaard worden.

NAZORGEN.
Controleer regelmatig de zaden op gepaste vochtigheid en kieming.
Gelaagstapelde zaden moeten regelmatig omgezet (= gemengd) worden, zodat de vochtigheid en temperatuur gelijk blijft. Enkele weken na het ingraven moet u de eerste maal omzetten.
Gelaagstapelde zaden dienen in het voorjaar regelmatig te worden gecontroleerd. Zijn de meeste zaden gebarsten en is het kiempuntje zichtbaar, dan moet onmiddellijk met zaaien begonnen worden.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ZAAIEN:
Zaaien en oculeren van perzikbomen - Prunus persica.
Exotische fruitsoorten zaaien.
Zaaien van pawpaw (Asimina triloba).
Kiwi's kan u zelf ook zaaien.

Zaadwinning bij zaadvaste tomatenrassen.
Driebladige citroen (Poncirus) zaaien.
Weblinks planten vermeerderen (stekken, afleggen en zaaien).
Houtige fruitplanten vermeerderen door zaaien, stekken en afleggen.
Zaaien van diverse fruitsoorten.
Betekenis van moeilijke woorden opzoeken (vaktaal, tuintaal).
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en snoeitips voor alle fruitsoorten.

Volg de dagelijkse berichten, fruitvragen en tips ivm fruit op twitter! https://twitter.com/gdekinder
Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: koudebehandeling, stratificeren, laagstapelen, koudebehandeling zaden, zaadbehandeling, zaadbehandelingen plantenzaden, stratificeren zaden, laagstapelen van zaden

Om mooi te blijven moet deze sierlijk groeiende braam jaarlijks gesnoeid worden!
De overtollige weggesnoeide takken zijn mooi rood en lenen zich goed voor kerstwerk --> Bijvoorbeeld in een kerstkrans.

Foto 01: erg sierlijke, gesloten bloemknoppen van de Japanse wijnbes (Bron: Hilde DG)

Foto 02: bloemknoppen en bessen

Foto 03: rijpe, iets kleverige bessen die erg lekker zijn.

Foto 04: stekelige, mooi behaarde stengel. Een jaarlijkse snoei geeft de mooiste stengels.

Foto 05: stekelig samengesteld blad van de Japanse wijnbes

KENMERKEN VAN DE JAPANSE WIJNBES (Rubus phoenicolasius).
De Japanse wijnbes is een zeer mooie bladverliezende, kleinfruitsoort die bijzonder geschikt is als leiplant in fruit- en siertuinen.
De witroze bloemen verschijnen in juni-juli en zijn niet gevoelig voor de lentenachtvorst.
Mits een goede standplaats (vochthoudende grond en veel zon) kan deze bijzondere kleinfruitsoort in de vroege zomer bloeien en enkele maanden later reeds eetbare vruchten geven.
De japanse wijnbes verdraagt ook halfschaduw in de tuin.
Oorspronkelijk is de stekelige leiplant afkomstig uit Noord-China en Japan.
De Japanse wijnbes heeft aantrekkelijke zoetzure vruchten welke we in de maand augustus aantreffen en deze zijn meestal niet te bekomen in de winkels.
Bramen (Rubus fruticosus) en taybessen (Rubus 'Tayberry') worden op dezelfde wijze als Japanse wijnbessen gesnoeid.

SNOEIEN VAN JAPANSE WIJNBES.
Jaarlijks snoeien voorkomt de uitbreiding van ziekten.
Snoeien kan in het najaar (oktober/november) of in het voorjaar (maart) gebeuren. De sterkste groei en mooiste scheuten bekomt u door te snoeien in november.
Japanse wijnbessen, bramen en taybessen geven vooral vruchten op jonge stengels die het vorige jaar gevormd zijn (= eenjarige twijgen).
Bij de jaarlijkse snoei worden alle oude takken die vruchten hebben gedragen volledig verwijderd. Ze zijn te herkennen aan de zijtakken met verdroogde vruchten.
Gebruik om de oude takken weg te snoeien een goede takkenschaar, want de oude takken zijn soms 4 cm dik!
Het uitdunnen is om een luchtig gewas te bekomen dat minder ziektegevoelig is.
Bij de Japanse wijnbessen en de gestekelde bramen moeten er na het uitdunnen 4-5 jonge (eenjarige) twijgen per lopende meter overblijven.
Na de snoei worden de overige (jonge) takken waaiervormig omhoog geleid en losjes vastgemaakt.
Eventuele zijtakken worden op 2-3 knoppen ingekort (= ca 10 cm). De aangebonden takken worden ongeveer 10 (15) cm boven de bovenste draad afgesnoeid.
Aan een goed gesnoeide plant worden de vruchten groter, zoeter en zijn minder vatbaar voor vruchtrot. De planten groeien veel sierlijker als ze jaarlijks goed gesnoeid worden.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM JAPANSE WIJNBES - RUBUS PHOENICOLASIUS:
Japanse wijnbes - Rubus phoenicolasius planten en snoeien.
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van Japanse wijnbes (Rubus phoenicolasius).
Niet alle fruitsoorten worden op dezelfde wijze gesnoeid, raadpleeg hiervoor vorige groene weblinks!
Probeer eens een voordracht/lezing ivm kleinfruit bij te wonen! Ook vandaag zijn er praktische snoeilessvan van kleinfruit en fruitbomen die je kan volgen. Meer info, data en plaatsen in de agenda van onze FruitABC Nieuwsbrief!

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: japanse wijnbes, Japans wijnbes, Japanse braam, japanse braambes, wijnbes japans, chinese wijnbes, chinese braam, Rubus phoenicolasius, Rubus wijnbes, Rubus japanse wijnbes, snoeien japanse wijnbes

Overwintering van de wollige bloedluis op appelbomen geënt op MM-onderstammen is niet mogelijk. Probeer bij het planten hiermee rekening te houden.
Bepaalde combinatieteelten zorgen ervoor dat er meer natuurlijke vijanden aanwezig zijn. Zie weblink "goede en slechte buren".
Wollige bloedluis op snoeiwonden.

Wollige bloedluis overwintert op de wildopslag van de onderstam.

Ondanks regen- en vriesweer kan wollige bloedluis overleven op wildopslag of op de wortels van sommige (appel)onderstammen.
Op appelbomen en sierappels is voor sommigen de wollige bloedluis een erg vervelende parasiet.
Wollige bloedluizen kunnen heel wat schade veroorzaken aan appelbomen. Ze veroorzaken een groeiverzwakking door het opzuigen van plantensap. Op de zuigwonden kunnen kankers (vruchtboomkanker) ontstaan.

OVERWINTERING VAN APPELBLOEDLUIZEN.
- In wonden en schorsspleten van takken van appelbomen.
- Op de wortelhals en op dikke wortels (van gevoelige onderstammen) in de grond.

NATUURLIJKE VIJANDEN.
- Oorwormen
- Sluipwesp (Aphelinus mali)
- Larven van lieveheersbeestje

ERG VATBARE RASSEN.
Schone van Boskoop (syn. Goudreinette), Rode Boskoop, Jacques Lebel, Transparente Blanche (syn. Oogstappel), Cox's Orange Pippin, Brabantse Belleffleur, ...

PREVENTIEMAATREGELEN.
Maak schuilplaatsen voor oorwormen, de natuurlijke vijanden.
Snoei regelmatig de aantastingen weg
Ruim zieke waardplanten op. Vatbaar zijn sommige appelrassen, siermalus en soms ook vuurdoorn (Pyracantha).
Maak schuilplaatsen waar nuttige insecten kunnen overleven.
Bijzonder vatbare fruitrassen worden beter niet aangeplant maar vervangen door ziektetolerante fruitrassen.
De MM-onderstammen (MM104, MM106, MM109 en MM111) zijn meestal niet vatbaar voor aantastingen door de wollige bloedluis.

Voor appelbomen --> zie bij Malus domestica
Zorg voor een functionele biodiversiteit door de aanleg van bloemenranden nabij uw fruit- en groentegewassen. Sommige plaaginsecten worden geparasiteerd door sluipwespen en roofwantsen die op die bloemenranden leven. Zie weblink combinatieteelten (goede en slechte buren). Erg nuttig zijn o.a. gaasvliegen, lieveheersbeestjes, oorwormen, roofgalmuggen, roofmijten, roofwantsen, sluipwespen, zweefvliegen en loopkevers.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ZIEKTEN EN PLAGEN OP APPELBOMEN:
Vruchtboomkanker op appelbomen nu verwijderen.
Schuilplaatsen voor oorwormen maken.
Wollige bloedluis op appelbomen voorkomen (oktober).
Combinatieteelten. Goede en slechte buren voor fruitsoorten.
Wollige bloedluis op appelbomen en sierappelbomen.
Veldgids "Nuttige insecten & roofmijten, ontwikkeling en kenmerken" (pdf). Een erg nuttig boekje van #HoGent dat je GRATIS kan downloaden!
Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten.

Ook sierappels zijn erg vatbaar voor aantasting van wollige bloedluis. Na een aantasting van wollige bloedluis kan er vruchtboomkanker ontstaan.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: bloedluis appel, herkennen plantenziekten, plagen, plagen bestrijding, plantengids, plantenziekten, wollige bloedluis, wolluizen appelbomen

Foto 01: Rubus idaeus 'Polka' - Rode herfstframboos

Foto 02: Rubus 'Tayberry' - Taybes (Kruising van braam en framboos)

Foto 03: Vaccinium - Cranberry

Foto 04: Pyrus communis 'Verdi' (peer)
Pluk kleur in uw tuin en rode vruchten uit eigen land!

Rode groente en fruit zijn rijk aan anthocyaan en antioxidanten. Eet jij veel rood? Rode fruitsoorten zijn gezonder.
Rood voedsel, zoals bijvoorbeeld, tomaten, rode kool,…hebben een rood pigment dat de kleur geeft aan de groente of de vrucht. Dit pigment bevat lycopeen en anthocyaninen.

Rood en paars voedsel, zoals aubergines, rode kersen, rode bosbessen, rode veenbessen en ander rood fruit werken gunstig op de gezondheid en in de preventie van sommige slepende ziekten.

Een overzicht van gezonde fruitsoorten die uzelf ook kan planten.
Meer lezen over diverse fruitsoorten en hun effect op de gezondheid. .

Het is nu de beste periode roodschillige fruitsoorten aan te planten.
Roodschillige fruitrassen zijn o.a. kiwibes 'Ken's Red', appel (roodschillige rassen), bloedpeer 'Sanguinolle', zwarte moerbei, Japanse pruim 'June Blood', druif 'Katharina', rode trosbessen, rode frambozen 'Polka', taybessen, Japanse wijnbes, ...

Jonge moerbeibomen (Morus nigra) hergroeien beter dan oudere exemplaren en plant ze bij voorkeur in de herfst.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM RODE FRUITSOORTEN:
Meer lezen in een overzicht van wetenschappelijke (Latijnse) en Nederlandse fruitnamen.
Gojibes een nieuwe fruitsoort met geneeskundige eigenschappen (Lycium barbarum, Lycium chinense) .
Appelbes - Aronia, een vitaminerijke bes voor de tuin.
Combinatieteelten: goede en slechte buren in de fruittuin.
Gele kornoelje met rode eetbare bessen (Cornus mas).
Japanse wijnbes snoeien en leiden in de fruit- of siertuin (Rubus phoenicolasius).
Optimale plantafstanden voor fruitbomen en fruitstruiken.
Optimale plantafstanden voor fruitbomen, kleinfruit, druiven, noten en andere fruitstruiken (Overzichtstabel). (Opent in nieuwe venster)
Roodvlezige fruitsoorten zijn gezonder .
Snoeikalender voor alle fruitsoorten.
Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten.

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm fruit op twitter! https://twitter.com/gdekinder
Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: gezond fruit, rode fruitsoorten, rood fruit, rood gezond fruit, Red Fleshed Apples, rode vruchten, rood vruchtvlees fruit

Violetkleurige of paarse vijftallige bloemen.

Vitaminerijke oranjerode, sappige bessen van 1 tot 2 cm grootte.

De goji of boksdoorn heeft als wetenschappelijke naam Lycium barbarum en behoort tot de plantenfamilie Solanaceae (Nachtschadigen).
De naam Lycium komt van Lukion, een Griekse naam voor een geneeskrachtige bladverliezende boom/struik uit Lycia in Klein Azië, Turkije.
De naam barbarum is afgeleid van barbarismus (Latijn voor ongewoon, buitenlands of vreemd). De soort Lycium barbarum zou afkomstig zijn van China.
Het is een doornige, hoge haagplant met eetbare, lekkere bessen. De oranjerode, eetbare bessen zouden een geneeskundig werking hebben.
Gojibessen of boksdoorn - Lycium barbarum is aan te planten als stekelige vruchtenhaag en is winterhard tot -7 of -12°C.
De plant is te vermeerderen door middel van zaaien en stekken.
De eerste vruchten kan u verwachten vanaf het 2de jaar. Vanaf het 4de of 5de jaar zijn de planten in volle productie, mits ze niet bevriezen in een strenge winter.
De bessen rijpen vanaf augustus tot begin november. Een bescherming is noodzakelijk tegen vogelvraat (vooral merels, spreeuwen en lijsters).

Meer lezen over de vitaminerijke gojibessen/ gojiberry/ boksdoorn - Lycium barbarum. Zie weblinks!

PLANTTIPS voor gojibessen.
- Plant bij voorkeur op een zonnige, warme standplaats.
- Kies voor een goed gedraineerde, humusrijke grond.
- Een lichtzure grond, met een pH van 6,6 tot 7,5. (Neutraal tot licht alcalisch).
- Een diep bewortelbare grond.
- De groeihoogte is 1,8 tot 3 meter. Zorg ervoor dat u de lange twijgen kan leiden.
- De planten kunnen 1,5 tot 2,5 meter breed worden. Geef ze voldoende groeiruimte!
- De plantafstand is minstens 1 meter in de rij.
- Gebruik bij voorkeur tweejarige planten, deze zijn minder vorstgevoelig dan eenjarige planten. Eenjarige planten kan u best vanaf half mei uitplanten.
- Bedek na het planten de grondoppervlakte rond de plant met afgevallen bladeren en compost.
- Bij strenge vorst de jonge planten beschermen met bladeren, snoeihout, rietmatten of ander materiaal.
- Plant bij voorkeur meerdere rassen. Sommige rassen (zaailingen?) groeien de eerste jaren erg sterk en zijn pas laat productief. Bij sommige rassen bevatten de bessen meer bitterstoffen dan bij andere.

Foto van een plant die met 3 stammen omhoog wordt geleid. Foto genomen op 20 september bij Lode Meert te Aalst (deelgemeente Baardegem) http://www.deseepscherf.net/

DRIE VERSCHILLENDE TEELTSYSTEMEN.
1) Maak de verticaal groeiende stam op verschillende plaatsen vast aan een steunstok en aan de twee of drie horizontale steundraden. (Onderste draad op 0,50 m boven de grond, de bovenste draad op 1,50 m boven de grond). De (middelsterke) vruchttakken laat je aan de stam groeien vanaf 50 cm boven de grond tot 180 cm. Deze teeltmethode lijkt op de teelt van kruisbessen als haagvorm.
U kan zowel eentakkers, tweetakkers als drietakkers gebruiken. (Zie foto met drietakkers).
2) De lange takken zijn ook horizontaal te leiden aan draden zoals bij druiven. (Leggersysteem). Het vruchthout komt dan aan de horizontale leggers en wordt regelmatig verjongd.
3) De jonge twijgen (1- en 2 jarig) zijn ook waaiervormig omhoog te leiden aan horizontale draden zoals bramen. Laat minstens 30 cm afstand tussen de aangebonden twijgen.

VATBAARHEID VOOR ZIEKTEN EN PLAGEN.
- Op sommige plaatsen zijn de (jonge) planten vorstgevoelig en dient u een (wind) bescherming aan te brengen.
- In regenrijke zomers kan er bladval optreden. Ook kan er soms meeldauw voorkomen.
- Vogels zijn verlekkerd op de rijpe bessen.
U kan de schade beperkt houden door te planten waar de gojiplanten snel kunnen opdrogen na regen en niet te veel stikstofmeststoffen te geven.
U kan ook preventief om de 10 dagen behandelen met spuitzwavel (microsulphur). Natuurlijke plantenversterkende middeltjes zijn ook bruikbaar om deze schimmels te voorkomen.

GEBRUIK.

Foto van rijpe gojibessen genomen op 20 september bij Lode Meert te Aalst (Baardegem) http://www.deseepscherf.net/

Sommige rassen zijn tamelijk bitter en meer geschikt voor verwerking. Goede rassen zijn bij rijpheid zoet en weinig bitter door een laag taninegehalte.
Rijpe bessen bevatten veel vitamine-C en anti-oxidantia. (zgn "superfood")
De rijpe bessen kan u drogen, verwerken tot sap, jam of wijn.
Gojibessensap wordt dikwijls gemengd met dit van andere fruitsoorten.
Gedroogde bessen smaken soms beter dan verse bessen.
De gedroogde bessen zijn ook te verwerken in ontbijtgranen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM GOJIBESSEN:
Fruitsoorten met veel vitaminen.
Fruitsoorten die je zelf kan zaaien.
Vitaminerijke gojibessen/gojiberry (Lycium barbarum) planten, vermeerderen en verzorgen.
Fruitnamen leren en onthouden. Visueel herkennen van fruitsoorten (denksport).
Zaden laagstapelen geeft een betere kieming.
Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten.

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: asian fruit, Aziatisch fruit, boksdoorn, Chinese goji, goij bes, goji, goji berry, goji bes, gojiberry, gojibes, libido verbeteren, Lycium, Lycium barbarum

Foto 01: laatrijpend druivenras 'Katharina' in een "netzakje".

Foto 02: Oogstspreiding door het aanplanten van verschillende druivenrassen.

Foto 03: Eenjarige druivelaar.

Dit jaar (2015) was de druivenoogst later en kleiner dan vorige jaren. Ook was de ziektedruk van valse meeldauw (vanaf september) groot.
Toch waren er enkele rassen die in openlucht toch goed productief waren: 'Birstaler Muscat', 'Boskoops Glory', 'Eugeen', 'Hecker', 'Lidi', 'Muscat Bleu', 'Hecker' en 'Nelly'.

De druivenrassen die dit jaar niet of weinig productief waren kunnen volgend jaar wel een topoogst geven.

De volledige informatie (productie, gebruik, ziektegevoeligheid, ...) van deze druivenrassen kan je vinden in de Groente- en fruitencyclopedie. De 8ste, geactualiseerde (her)druk is verschenen in november 2015.
De meest aanbevolen druivenrassen staan vetgedrukt. Aanbevolen rassen zijn interessant omwille van hun goede productie ofwel omwille van een goede weerstand tegen sommige schimmelziekten (*).
(*)De belangrijkste schimmelziekten zijn echte meeldauw (witziekte) en valse meeldauw. De meeste oudere druivenrassen zijn vatbaar voor echte- en valse meeldauw.

Valse meeldauw komt vooral in openlucht voor bij regenachtig weer. Echte meeldauw komt zowel in kas (serre) als in openlucht voor, bij eerder droog weer.
Meer lezen over het planten van bijzondere, ziektetolerante druiven (Vitis vinifera cv's).

Meestal begint de oogst van vroege druiven in openlucht vanaf 15 augustus en eindigt met de late rassen einde oktober (half november). Druiven die eetrijp worden aan de plant, zijn erg lekker en gezond!

PLANTTIPS VOOR DRUIVEN.
Druivenplanten zonder bladeren en met blote wortel kan u nu planten. Bescherm de wortels tegen uitdrogen!
Planten in pot (met of zonder bladeren) kan u ook in het voorjaar nog planten.
Kies een zonnige, warme standplaats uit. Een muur of tuinafsluiting gericht naar het zuiden, zuidoosten en oosten zijn ideaal.
U kan ook een raamwerk maken met palen en horizontale draden, waarlangs de druivenranken geleid worden.
Zorg voor een luchtige standplaats zodat ze snel kunnen opdrogen na regen.
Druiven houden van een beetje extra kalk in de grond.
Doe geen mest, meststoffen of compost in de plantput!
Een iets vochthoudende, doorlatende grond is ideaal, maar druivenplanten verdragen geen natte grond.
Geënte druiven (met onderstam) zijn duurder in aankoop, maar zijn productiever dan wortelechte (gestekte) druivelaars.
Plant bij voorkeur druivenplanten die weinig of niet vatbaar zijn voor echte- en valse meeldauw. Er zijn in de handel ook nog oude, ziektegevoelige druivenrassen te bekomen die veel zorgen vragen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM DRUIVEN - VITIS VINIFERA:
Bijzondere druivenrassen.
Tafeldruiven- & wijndruivenrassen en verzorging (Vitis vinifera).
Teeltwerkzaamheden bij druiven.
Valse meeldauw (Peronospora) op druiven (nieuw venster).

Vroegrijpende tafeldruiven in openlucht telen.
Ziekten en plagen bij openluchtdruiven.
Ziekten en plagen (overzichtstabel).
Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van druiven. De 8ste, herziene druk van de Groente & Fruit Encyclopedie, ISBN 978-90 2156 0809 is vanaf 24 november 2015 beschikbaar!

Volg dagelijkse berichten en tips ivm druiven, fruit en bijzondere tomaten op twitter! https://twitter.com/gdekinder

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: druiven planten, druivenrassen, openlucht druiven, ziektetolerante druiven, tafeldruiven planten, ziektetolerante tafeldruiven, ziektetolerante druivenrassen, openlucht druivenrassen.

Het is nu dé ideale periode om fruitbomen en fruitstruiken te planten! Een optimale hergroei is nu verzekerd!

Het planten van fruitbomen/struiken is een belegging die snel een goed rendement geeft, mits u het planten met zorg uitvoert!
Elke winter worden er fruitbomen en fruitstruiken geplant. Een fruittuin met herinplant vraagt wat extra aandacht voor het planten. Herinplant is als u opnieuw fruitbomen of kleinfruit plant waar eerder reeds fruitsoorten stonden.
De beste periode om fruitbomen en fruitstruiken te planten of verplanten is november en december. De hergroei is dan beter, mits het overdag niet vriest en de grond niet te nat is.
Ook in een kleine tuin kan u sommige soorten van fruitbomen & kleinfruit planten als leivorm of als kolombomen (minitrees).

VOORBEREIDING OP HET PLANTEN.
Als u oude bomen verwijderd voor herinplant dan moet u de oude wortels zoveel mogelijk verwijderen.
Plant bij voorkeur een andere fruitsoort dan degene die er voorheen stond.
Als u de grond diep hebt losgemaakt om boomwortels of stenen te verwijderen, dan maakt u de grond eerst mooi gelijk en laat hem een minstens een week liggen voor u begint te planten.
Plaats eerst alle boompalen op een rechte lijn. (Bij voorkeur richting noord-zuid)
Kies voor minstens twee verschillende en gelijkbloeiende rassen zodat de bestuiving optimaal kan verlopen. Controleer of de bestuiving optimaal kan verlopen in een bestuivingstabel.
Kies voor rassen die weinig vatbaar zijn voor de belangrijkste schimmelziekten.
Op de nieuwe plantplaats moeten uw fruitplanten na regen snel kunnen opdrogen. Concurrerende begroeiing dient u te verwijderen of bij te snoeien.
Laat de wortels niet uitdrogen tijdens het transport!
Het wortelgestel van fruitbomen kan u net voor het planten enkele uren in water dompelen.
Op te natte gronden kan u ook heuveltjes of ruggen maken waarop u de fruitbomen plant. Overtollig water kan hier snel weglopen zodat boomsterfte voorkomen wordt.
Kan u direct niet planten dan moet u de bomen en struiken met blote wortels inkuilen of inlegeren, zodat de wortels niet kunnen uitdrogen. Let op voor muizenvraat en wildvraat aan uw ingekuilde bomen!

PLANTTIPS.
Plant op de juiste afstand. Zie weblink "plantafstanden". Een mooi overzicht kan je raadplegen in uw Groente- en Fruit Encyclopedie!
Geef geen mest of meststoffen bij het planten.
Maak een ruime plantput aan elke paal en plant de fruitbomen.
Maak het plantgat voldoende groot zodat de wortels mooi horizontaal in de grond komen te zitten. (vb. 50 x 50 cm)
De boomstam komt op ca 10 cm van de paal te staan. (Bij druiven en houtig kleinfruit is 5 cm afstand voldoende)
Zorg ervoor dat de jonge boom niet kan schuren tegen de boompaal! Dit bekomt u door de boom aan de oostzijde van de paal te planten.
Een rij met bomen (of druiven) kan u best in de richting noord-zuid planten, zodat elke boom optimaal belicht wordt.
De entplaats van elke fruitboom moet steeds boven de grond zitten. Bij laagstambomen moet de entplaats 10-15 cm boven de grond zitten na het planten.
Plant fruitbomen, druiven en kleinfruit niet te diep! De bovenste wortels moeten net onder de grondoppervlakte zitten.
Plant niet als de grond te nat is of bevroren is. Indien het overdag vriest kan je beter ook niet planten.
Op slechte grond kan u een beetje potgrond mengen doorheen de aan te vullen grond.
Niet alle fruitsoorten kan je met elkaar combineren. Raadpleeg het overzicht achteraan in de Groente- en Fruit Encyclopedie (Enkel vanaf 8ste druk).

ZORGEN NA HET PLANTEN.
Controleer nogmaals de plantdiepte van uw fruitbomen. Entplaats boven de grond en bovenste wortels net in de grond.
Maak fruitbomen, druiven en kleinfruit "losjes" vast met bindbuis zodat ze niet te veel bewegen in de wind. Bindbuis die na een jaar te strak zit moet u iets ruimer maken om insnoeren te voorkomen!
Indien u niet graag met een hoge boompaal werkt, dan kan u ook met drie lage kniepaaltjes werken. Doordat de stam de wind moet opvangen wordt volgens sommige kenners de wortelvorming en de diktegroei gestimuleerd. (Er is discussie over de mogelijk betere wortelvorming)
Snoei in het voorjaar uw fruitbomen in voor een betere hergroei. (Jonge fruitbomen zijn vorstgevoeliger).
Bedek de grondoppervlakte rond de boomstam met ca 3 cm compost.
Bescherm de boomstammetjes tegen vraat van wild (konijnen, hazen, reeën) en vee met stambeschermers of kuikengaas.
Onderstammen van laagstamperen dient u te beschermen tegen strenge wintervorst. Vooral de zwakgroeiende peeronderstam 'Kwee C' is erg gevoelig voor bevriezen!

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM PLANTEN VAN FRUIT:
Bestuiving is belangrijk bij het planten van perenbomen.
Beplanten van een houtwal en snoepbos.
Blauwe bessen (Vaccinium corymbosum) planten.
Duindoorn (Hippophae rhamnoides) planten.
Kleinfruithaag voor natte gronden.

Optimale plantafstanden voor fruitbomen.
Plantenfamilies van de verschillende fruitsoorten.
Starten met fruit in de tuin als belegging.
Meer lezen over plantzorgen aan fruitbomen en fruitstruiken.
Meer lezen in een overzicht van wetenschappelijke (Latijnse) en Nederlandse namen van fruitsoorten.

Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten. De 8ste, herziene druk van de Groente & Fruit Encyclopedie, ISBN 978-90 2156 0809 is vanaf 24 november 2015 beschikbaar!

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: fruitbomen planten, goed planten, herinplant fruitbomen, nazorgen planten, planten fruitbomen, planten fruitsoorten, verplanten fruitbomen

Walnoten, hazelnoten, tamme kastanje en amandel zijn raapvruchten. Ze worden verzameld nadat ze op de grond gevallen zijn.

Gewone hazelaar of bosnoot - Corylus avellana

Walnoot of okkernoot - Juglans regia

Tamme kastanje - Castanea sativa

Verzamelvruchten, schaalvruchten of raapvruchten zijn alle vruchten (eetbare zaden) die u normaal zal oprapen van de grond. Bij walnoten (okkernoten) en tamme kastanje is er een bolster die barst, waarna de noten op de grond vallen.

Al deze raapvruchten zijn zeer winterhard en geven enkele jaren na het planten een eerste oogst.

Deze fruitsoorten behoren allen tot een verschillende plantenfamilie en kunnen dus niet op elkaar geënt worden.

Andere groepen van eetbare gewassen zijn pitfruitbomen, steenfruitbomen, houtig kleinfruit en warmteminnend of uitheems fruit.

VERMEERDEREN VAN RAAPFRUIT OF VERZAMELVRUCHTEN.
- Amandelnoten (Prunus dulcis): enten of oculeren op een pruimonderstam of op een perzikzaailing.
- Walnoten/okkernoten (Juglans regia): zaaien en enten op zaailingonderstammen. Zaailingen geven de grootste bomen en deze dragen meestal na 10-12 jaar noten.
- Hazelaar: afleggen (marcotteren) of enten op de boomhazelaar (Corylus colurna) om stambomen te bekomen.
- Tamme kastanje (Castanea sativa): afleggen (marcotteren), zaaien en enten op zaailingen.

De Prunus dulcis (= amandel), wordt dikwijls ook bij de groep steenvruchtbomen (steenfruit) gerekend.

GROEIHOOGTE EN PLANTAFSTAND.
De hoogst groeiende bomen of struiken zijn de walnoten en deze passen daarom beter in een grote tuin. Plant walnotenbomen minstens op 3 (5) meter van de perceelsgrens. De meeste walnotenbomen worden 8 tot 10 meter hoog.
Een mooie walnotenboom voor een beperkte ruimte is Broadview maar Rita en No 16 voldoen ook goed. Buccaneer en Coenen vragen meer ruimte en dus een grotere plantafstand.
De kleinste bomen zijn 'Westhof's Dwarf' (maximum 4 m H) en 'Mini Multiflora nr 14' (1,5 - 2 m H). Deze laatste is ook een zelfbestuiver en bijzonder geschikt voor kleine tuinen en voor potteelt op het balkon of terras.

Hazelaars en tamme kastanje zijn meestal grote struiken (3-6 m hoogte) en passen ook beter in een grote tuin. Sterk terugsnoeien wordt goed verdragen. Mits aangepaste snoei kan je ook stambomen maken.
Zie ook weblink "optimale plantafstanden".

GEBRUIK VAN VERZAMELVRUCHTEN OF RAAPFRUIT.
- In snoepbossen
- Houtwallen
- Grote tuinen
- Als hoogstamfruitbomen op weiden. (Hoogstamboomgaard).
- Randbeplanting van een bos.
- Solitairboom in een grote siertuin.

PLANTTIPS.
Maak de plantput voldoende groot zodat de wortels mooi horizontaal komen.
Plant niet te diep! De bovenste wortels moeten net onder de grondoppervlakte komen.
Plant niet als het overdag vriest of als de grond te nat is.
Meer planttips nodig? Zie weblink "Geef fruitsoorten een goede start bij het planten"

SNOEIEN.
Meestal vragen deze fruitsoorten weinig of geen snoeiwerk. Zie snoeikalender fruitsoorten.

Hazelaars en tamme kastanje verdragen goed terugsnoeien (knotten) en beide zijn goed brandhout. Rechte takken van de tamme kastanje zijn ook te gebruiken als boompalen.
Een drastische verjongingssnoei is wel nadelig voor de notenproductie!

Gewone walnoten of okkernoten kan u beter zo weinig mogelijk snoeien. Snoei ze NIET na de bladval!

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM RAAPFRUIT:
Amandelbomen (Prunus dulcis) planten en verzorgeni.
Tamme kastanje (Castanea sativa) planten en snoeien.
Hazelnoten (Corylus avellana) planten, snoeien en verzamelen.
Walnoten of okkernoten (Juglans regia) planten en verzamelen.
Optimale plantafstanden voor fruitbomen.

Snoeikalender voor alle fruitsoorten. (Nieuwe venster). In de nieuwe Groente- en Fruit Encyclopedie (8ste druk) kan je een mooi overzicht vinden.
Beplanten van een houtwal en snoepbos.
Geef fruitsoorten een goede start bij het planten.
Noten zijn goed voor hart en bloedvaten!
Zaden laagstapelen geeft een betere kieming.

Het is nu dé ideale periode om fruitbomen en fruitstruiken te planten! Een optimale hergroei is nu verzekerd! Plant niet bij vorst overdag.
Niet alle fruitsoorten worden op dezelfde afstand uitgeplant.
Zelfs bij éénzelfde fruitsoort (vb. appelbomen) kan de onderlinge afstand erg verschillend zijn afhankelijk van de onderstam waarop geënt werd!

Geen werk in de tuin door ongunstige weersomstandigheden, zoals vorst, sneeuw, regen of stormwind? Dan kan u nu eens nadenken over uw toekomstige aanplantingen.
Plant en pluk fruit uit uw eigen tuin, door de optimale plantafstanden te gebruiken.
Niet alle fruitsoorten en fruitrassen mogen op dezelfde plantafstand geplant worden.

PLANTAFSTANDEN VOOR ENKELE FRUITSOORTEN.
Laagstam (appel, peer) kan op ca 1,50 m geplant worden, half- en hoogstammen (appel, peer, pruim, kers, walnoot) op ca 7-10 m.
Laagstammen van pruimenbomen kan u op 2 (2,5) meter van elkaar planten.
Rode- en zwarte trosbessenstruiken & kruisbessen op ca 1 m.
Leivormen van kleinfruit en appel & peer & trosbessen op 0,50 m.
Druiven kunnen op 1,25 of 1,75 m in de rij uitgeplant worden.
Gojibessen/gojiberry kan je uitplanten op 1-1,5 m afstand.

Tip! Een geactualiseerd overzicht van de aanbevolen plantafstanden kan je achteraan in de Groente- en Fruit Encyclopedie vinden. (Zie weblinks)

PLANTTIPS.
Tuinwijsheid: een in de herfst geplante boom moet groeien. Een in het voorjaar geplante boom kan groeien...
Plant gemakkelijke, productieve en gezond-blijvende fruitsoorten op de juiste afstand.
Afhankelijk van de grondsoort, fruitsoort, fruitras en gebruikte onderstam kan de optimale plantafstand verschillen.
Ook het gekozen plant- en teeltsysteem heeft een invloed op de optimale plantafstand.
Houtig kleinfruit zoals trosbessen, kruisbessen en frambozen kunnen op de kleinste afstand uitgeplant worden.
Als het overdag vriest kan je beter niet planten. Aangekochte bomen en struiken worden dan tijdelijk ingelegerd/ingekuild, zodat de wortels niet kunnen uitdrogen.
Sommige peeronderstammen voor laagstambomen (Kwee) zijn gevoelig voor zware vorst. Bescherm de Kwee C onderstammen door er strooisel, grove compost of hakselhout rond te leggen.
Zaailingen van gewone walnoten/ okkernoten hebben de grootste plantafstand nodig.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM PLANTEN VAN FRUITBOMEN EN FRUITSTRUIKEN:
Aanbevolen plantafstanden voor fruitbomen, kleinfruit, noten en druiven. (Uitvoerig overzicht welke geopend wordt in een nieuwe venster)
Beplanten van een houtwal en snoepbos.
Blauwe bessen planten.
Geef fruitbomen een goede start bij het planten!

Herfstframbozen planten in de tuin.
Kiwi's en kiwibessen planten.
Plantplannen voor een boomgaard? Hoogstam, halfstam of laagstam planten?
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips voor de fruittuin op twitter! http://twitter.com/gdekinder

Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten. De 8ste, herziene druk van de Groente & Fruit Encyclopedie, ISBN 978-90 2156 0809 is vanaf 24 november 2015 beschikbaar!

Eén keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: plantafstand, plantafstand fruit, plantafstand fruitbomen, plantafstand kleinfruit, plantafstanden fruitsoorten, plantafstanden fruit

Afgelopen zomer en herfst 2015 werden de laatste exemplaren van de Groente & Fruit Encyclopedie (7de druk) verkocht.
Met de 8ste, herwerkte druk werd de groente- en fruit encyclopedie geactualiseerd en herwerkt zodat het zeker de moeite loont van dit boek (naast een vorige editie) ook aan te schaffen.
Deze unieke tuin-encyclopedie is uitgegroeid tot een standaardwerk voor de eetbare groente- en fruittuin.

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!
Een nieuw hoofdstuk in het fruitdeel is de teelt van honingbessen (Lonicera caerulea, L.kamtschatica).
Achteraan werd een snoeikalender en een overzicht van goede & slechte buren (combinatieteelten) voor fruitsoorten toegevoegd.
Alle hoofdstukken, rassenlijsten en snoeiadviezen werden ook geactualiseerd.

Voor nog meer gebruiksgemak is de teeltplanner van groenten en kruiden als losse kaart te gebruiken. Ook het groentedeel werd aangevuld en geactualiseerd. Meer info over het groentedeel op de website van co-auteur Luc Dedeene.
Met de (vorige) herdruk werd de inhoud van de groente- en fruitencyclopedie grondig herzien en de materiaalkeuze (foto's) van de cover werden gewijzigd.

Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder
Uitgeverij: Kosmos Uitgevers
Achtste herziene druk: november 2015
ISBN 978-90 2156 0809
NUR 423
414 pagina's
Formaat: 223 mm x 306 mm (A4); 45 mm hoogte.
Gewicht: 2,13 kg

- De Groente & fruitencyclopedie is een standaardwerk met zeer uitgebreide teelthandleidingen van alle bekende en bijzondere groente- en fruitsoorten, voor succesvolle en vooral smakelijke opbrengsten uit kleine en grote tuinen. Ook de vierkante-meter-moestuin komt aan bod.
- Praktische informatie over de basisprincipes van het telen in de volle grond, in de kas/serre, vierkante-meter-moestuin en potten.
- Van elke groente- en fruitsoort is de teelt stap voor stap uitvoerig beschreven: van zaaien of planten via de verzorgingsaspecten (bemesting, gewasbescherming, snoei e.d.) tot aan de oogst.
- Vele honderden kleurenfoto's en tekeningen van alle gewassen, de gereedschappen, de hulpmaterialen en de werkzaamheden om tal van zaken in één oogopslag helder te maken.

- Milieuvriendelijke benadering door het creëren en onderhouden van gezonde groeicondities en door selectie van ziektetolerante gewassen.
- Geactualiseerde rassenoverzichten en bestuivingslijsten helpen de juiste keuze te maken uit het zeer omvangrijke assortiment - een rijkdom en variatie die veel groter is dan groente- en fruitzaken en supermarkten doen vermoeden. De aanbevolen rassen (groenten en fruit) werden opnieuw aangepast.
- Naast groente en fruit wordt ook de verzorging van de belangrijkste keukenkruiden behandeld. Alle bekende en bijzondere groenten en fruitsoorten worden behandeld.
- Met duidelijke zaai- en oogstschema's voor nog meer gebruiksgemak.

- Met de losse (uitneembare) "Teeltplanner" krijgt u een duidelijk overzicht van wat u kunt zaaien, planten en oogsten per maand. Er wordt daar telkens verwezen naar de juiste bladzijde, waar de betreffende teelt uitvoerig wordt beschreven.
- Een geactualiseerd overzicht met aanbevolen plantafstanden voor ALLE fruitsoorten maken het boek compleet.
- Een fruit-snoeikalender zodat u direct een overzicht hebt van wat je elke maand mag snoeien. Niet alleen de wintersnoei, maar ook de maanden dat je zomersnoei mag doen zijn hierbij aangegeven.
- Een overzicht van goede en slechte buren (combinatieteelten fruitgewassen), zodat je bij het planten weet welke planten je wel of niet mag combineren.
- Nuttige adressen ivm het telen van fruit, groenten en kruiden. Vanaf de 8ste, herziene druk (2015) is dit overzicht met aanbevolen websites enkel nog online te raadplegen op de website van de twee auteurs. Zie weblinks verder.

Meer lezen over de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder, Kosmos Uitgevers)

De verschillende nuttige adressen van gespecialiseerde leveranciers van gewone en bijzondere fruitgewassen, plus vermeldingen van nuttige websites kan u hier raadplegen.
Nuttige adressen van leveranciers van (fruit)plantgoed en aanbevolen nuttige educatieve websites ivm dit boek

Voor de nuttige (informatieve) adressen van leveranciers van zaden & plantgoed van groenten & kruiden, zie website van Luc Dedeene - GroentenInfo

Dit bijzondere boek is te bekomen in alle boekhandels van Nederland en Vlaanderen.

De "Groente- en Fruit Encyclopedie" van Luc Dedeene & Guy De Kinder is te bekomen bij de meeste online boekhandels, de verschillende Horta-tuincentra, het Vlaamse Zaadhuis en ook te bestellen bij gewone boekhandel in uw woonplaats.
Opgelet!! Geef zeker het juiste ISBN nummer op: ISBN 978-90 2156 0809 of zonder spaties 9789021560809

Meer lezen over het boek op de website van Luc Dedeene - GroentenInfo en bij Website van Guy De Kinder.

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om DAGELIJKS deze blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen.
Een keer per maand tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om maandelijks de GRATIS Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder

Facebook FB Liefhebbers van fruit & fruitteelt

labels: Groente en Fruit Encyclopedie, Groente- en Fruit Encyclopedie, Groente & Fruitencyclopedie, Groente Encyclopedie, Fruit Encyclopedie, fruitencyclopedie, fruitencyclopedie 8ste druk, Groente en Fruit Encyclopedie 8ste herziene druk

Planten met kale wortels, zijn planten zonder potkluit. Er zit geen aarde of potgrond rond de wortels.

Indien de omstandigheden om te planten gunstig zijn (grond niet te nat en geen vorst overdag) dan zijn de maanden november en december ideaal om te planten.
Bij de bladverliezende bomen en struiken moeten alle bladeren eerst afgevallen zijn.
Bomen en struiken met naakte wortels zijn goedkoper dan planten in potten.
Belangrijke tip! Tijdens het transport moeten de wortels beschermd worden tegen uitdrogen!
Bomen en struiken die voor de winter geplant worden hebben meestal een grote voorsprong en de hergroei is veel beter dan bij een voorjaarsplanting.

Indien er niet direct geplant kan worden, dan moeten de bomen & struiken tijdelijk ingekuild worden.
Inkuilen of inlegeren is de wortels tijdelijk bedekken met grond, zodat ze niet uitdrogen.
Bij de bomen en struiken die onlangs geplant werden kan je best de grondoppervlakte (boomspiegel) bedekken met een laagje bladeren of grove compost tegen het uitdrogen.
Controleer bij geplante fruitbomen of de entplaats (knobbel) boven de grond zit en of ze goed zijn vastgemaakt aan de steunpalen.
Te natte grond kan je best ontwateren door afwateringsgreppels te graven.
Hakselhout is ook te gebruiken om de grondoppervlakte af te dekken maar muizen kunnen hieronder schuilen en wortelbeschadiging veroorzaken.
Bij aanhoudende vorst moeten gevoelige planten beschermd worden tegen vraatschade van wild (konijnen, hazen, ...).

IN HET VOORJAAR PLANTEN.
Vorstgevoelige planten zoals kiwibessen, pawpaw, kaki en vijgen kan je beter in het late voorjaar (maart-april) planten.
Planten met een slechte hergroei zoals blauwe bessen struiken (Vaccinium corymbosum) mogen enkel met potkluit geplant worden.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM PLANTEN VAN FRUITBOMEN:
Aanbevolen plantafstanden voor fruitbomen, kleinfruit, noten en druiven.
Nazorgen bij het planten van fruit.
Boslandbouw door hoogstamfruitbomen te combineren met landbouwteelten.

Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten. De 8ste, herziene druk van de Groente & Fruit Encyclopedie, ISBN 978-90 2156 0809 is vanaf 24 november 2015 beschikbaar!

labels: bomen planten, naakte wortel, kale wortels, inkuilen bomen, fruitbomen planten, planten van fruitbomen, planten fruitstruiken

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!
Er is opnieuw een GRATIS Fruit-ABC-Nieuwsbrief van 14 bladzijden met praktische fruitinformatie beschikbaar. Deze nieuwsbrief (pdf) is ook op smartphone en tablet pc te lezen.

Onderwerpen die in de nieuwsbrief van december besproken worden:
SNOEI.

Te snoeien in december
Druiven in kas/serre snoeien.
Kiwiplanten nu snoeien.

VERMEERDERING.
Druiven vermeerderen door stekken.
Fruitonderstammen stekken.
Vijgen stekken in pot.

PLANTEN.
Appelbomen: bestuiving bij planten.
Bijzondere fruitkruisingen.
Combinatieteelten: goede en slechte buren. Welke fruitsoorten kan je beter NIET bij elkaar planten?
Jostabes planten.
Kleinfruitsoorten voor elke tuin.
Kweewortels beschermen tegen vorst.
Zwarte trosbes planten en snoeien.
Zure kersenbomen planten.
Hoogstamfruitbomen en boslandbouw.

ONDERHOUD.
Vorstscheuren en vorstspleten voorkomen.

ALLERLEI.
Groente- en Fruit Encyclopedie, 8ste herwerkte druk (Verschenen november 2015)
Plantennamen van fruitsoorten leren.
Pitfruit: soorten, indeling, tips
Steenfruit: indeling, soorten, tips.
Steenfruit: ziekten en plagen.
Tuin- en zaadcatalogi bestellen.
Onderwerpen in volgende nieuwsbrief.
Boekentips

AGENDA.
Snoeilessen, plantlessen, workshops snoeien fruitbomen, praktische lessen snoeien van fruit, voordrachten ivm fruit telen, entlessen, tuinbeurzen, …

De FruitABC-nieuwsbrief verschijnt maandelijks.
In de nieuwsbrief van december vindt u teelttips, snoeitips en vermeerderingstips voor fruitsoorten.
De Nieuwsbrief van december 2015 kan u hier tijdelijk downloaden.

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in uw mailbox? Schrijf je hier in om DAGELIJKS deze blogberichten met praktische tips voor de fruittuin in uw mailbox te ontvangen.
Een keer per maand tips voor de fruittuin in uw mailbox? Schrijf je hier in om maandelijks de GRATIS Fruit-ABC nieuwsbrief te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Facebook FB Liefhebbers van fruit & fruitteelt

labels: appelbestuiving, fruitkruisingen, combinatieteelten, druiven snoei, kiwi snoeien, vijgen stekken, vorstscheuren voorkomen, zure kersen planten, onderstammen stekken

Het is nu ideaal om zwakgroeiende appelbomen te snoeien. Een vroege snoei stimuleert de groei en kan grotere vruchten geven.
Zwakgroeiende & productieve appelrassen kan je best in december reeds snoeien. O.a. Alkmene, Earligold, Elstar, Idared, James Grieve, Jonathan, Wealthy en Winston.

In de tekstlinks kan u een volledige (en grotere) versie vinden van deze snoeikalender. In de 8ste (herwerkte) druk van de groente en fruit encyclopedie kan je de snoeikalender ook vinden.
KLIK OP DE AFBEELDING OM ZE GROTER TE MAKEN!

Momenteel (2015-12-01) is het opvallend zacht weer en er wordt de komende 7 dagen geen vorst voorspeld! Als het niet regent mag je zeker al starten met de snoei van kleinfruit, druiven (in kas/serre), ...
Controleer nu al uw appelbomen op de aanwezigheid van vruchtboomkanker. Kleine aantastingen kan je best direct verwijderen zodat de aantasting niet gaat uitbreiden.

Bij strenge dagvorst is het niet goed om te snoeien. Wacht dan enkele dagen tot het opnieuw zachter wordt om te snoeien.
Een deskundige fruitsnoei wordt zoveel mogelijk in de juiste maand toegepast.
Bekijk nu de handige fruit-snoeikalender; een handig overzicht wanneer wat te snoeien. Eenvoudig op te zoeken in de "Fruit ABC-Snoeikalender". Is nu ook te raadplegen in de Groente- en Fruit Encyclopedie, 8ste (herziene)druk. Zie ook weblinks.

Een gewone (uitdunnings-)snoei kunt u in december doen bij appelbomen (Malus domestica), blauwe bessen (Vaccinium corymbosum), jostabessen (Ribes 'Jostaberry'), kiwi's (Actinidia deliciosa), kiwibessen (Actinidia arguta), kweepeer/ kweeappelboom (Cydonia oblonga), vijg (Ficus carcia), passievrucht (Passieflora), braambessen (Rubus fruticosus), frambozen (Rubus idaeus), Japanse wijnbes (Rubus hoenicolasius), kruisbessen/stekelbessen (Ribes uva-crispa), rode & witte trosbesen (Ribes rubrum), taybessen (Rubus 'Tayberry'), zwarte moerbei (Morus nigra), zwarte trosbessen (Ribes nigrum), zwarte vlier (Sambucus nigra) en kas- of serredruiven/ wijnrank (Vitis vinifera).

Steenfruitbomen (Prunus-soorten) zoals pruimen en kersen mag je nu NIET snoeien. Ook walnoten/ okkernoten (Juglans regia) mogen nu NIET gesnoeid worden i.v.m. gevaar op bloeden (sapverlies).
Kersen- en pruimenbomen die u toch in de winter snoeit, zijn erg vatbaar voor loodglansschimmel en bacterieziekte (Pseudomonas) waardoor ze kunnen afsterven.
Het aan te raden van alle verdroogde vruchten (mummies) in alle fruitbomen goed te verwijderen. Zij zijn een besmettingsbron voor het volgende groeiseizoen.
Snoei niet als het overdag vriest en snoei steeds op een droge dag zodat de wonden snel opdrogen en genezen.
Meer lezen over het snoeien in december van fruitstruiken, fruitbomen, druiven, noten en kleinfruit.

Niet alle fruitsoorten worden op dezelfde wijze gesnoeid!
Zeer uitvoerige informatie over het snoeien kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie". Het snoeien van elke fruitsoort wordt er uitgelegd aan de hand van tekeningen, geactualiseerde tekst en foto's. Zie weblinks!

Van sommige plantensoorten kan het snoeihout bijgehouden worden om hout- of winterstekken te maken. In een volgende blog hierover meer...

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM SNOEIEN:
Fruit ABC-nieuwsbrief van 1 december.
Lichtvangers in appel- en perenbomen NU verwijderen.
Appelbomen eenvoudig snoeien in de winter.
Veilig snoeien van fruitbomen (Denksport, combineren).
Appelbomen: kankerbestrijding bij de snoei van appelbomen (januari)

Appelbomen 'Jonagold' en 'Jonagored' snoeien.
December fruitsnoei van fruitbomen, druiven en houtig kleinfruit.
Frambozen snoeien (Rubus idaeus).
Zwarte bessen/zwarte trosbes/zwarte aalbes (Ribes nigrum) snoeien.

Snoeikalender per maand voor fruitsoorten (fruitstruiken, fruitbomen, druiven en kleinfruit).
Wortelsnoei bij appel- en perenbomen (oktober & november).
Wortelsnoei als groeiregeling en om meer vruchten te bekomen (Volledig artikel).
Groente- en Fruit Encyclopedie met snoeiinformatie van fruitbomen en kleinfruit.

Probeer ook eens een praktische snoeiles of snoeidemonstratie bij te wonen deze maand!
Regelmatig zijn er in Nederland en Vlaanderen snoeilessen waaraan u mag deelnemen.
De data en plaatsen van de snoeilessen worden vermeld in onze FruitABC-nieuwsbrief. (Zie link hieronder)

Twitter je mee? Volg de dagelijkse berichten en tips ivm fruit op twitter! https://twitter.com/gdekinder
Eén keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.

Labels: fruitbomen snoeien, fruitbomensnoei, fruitsnoei december, snoeien fruitbomen december, snoeien december, snoeikalender december, snoeien in december, fruit snoeien in december

Enkele dagen vorst zijn goed om de planten in winterrust te brengen.

Raadpleeg de fruitstekkalender voor het ideale stektijdstip! Fruitstekkalender. (Nieuw venster)

Gebruik een scherpe snoeischaar voor het maken van de stekken!

Indien u vijgen en zwarte moerbei wil vermeerderen d.m.v. stekken dan zijn de twee eerste weken van december ideaal!

TIPS BIJ HET STEKKEN.
Winterstekken of houtstekken worden in de rustperiode, zonder bladeren genomen.
Bij strenge vorst kan je beter geen stekhout knippen van de moederplanten.
Stekhout dat op voorhand verzameld werd (voor de vorst) kan wel verwerkt worden tot stekken. Zodra het overdag niet meer vriest, dan mag er wel stekmateriaal van de struiken gesnoeid worden.
Het stekhout kan je enkele dagen (vochtig) bewaren op een koele plaats.
Om de stekken te snijden kan u best een scherp mes of een scherpe snoeischaar gebruiken.
Grove wonden kan je glad snijden met een scherp mes, zodat de wonden beter genezen.
Het vermeerderen van fruitsoorten of onderstammen door stekken wordt zoveel mogelijk in de juiste maand toegepast en is eenvoudig op te zoeken in de "Fruit ABC-Stekkalender".
Houtig kleinfruit, druiven en onderstammen kunnen eenvoudig vermeerderd worden door stekken. Ook vele sierstruiken kunnen nu gestekt worden.

ONDERSTAMMEN TE STEKKEN IN DECEMBER.
Kweeperen - Cydonia oblonga, een zwakgroeiende onderstam voor laagstam perenbomen,
kersonderstam 'Colt' (Prunus avium 'Colt'),
pruimonderstammen (Prunus domestica),
gele alpenbes (Ribes aureum),
druifonderstammen (Vitis vinifera '5BB', 'SO4')
witte moerbei (Morus alba).

FRUITSOORTEN EN KLEINFRUIT TE STEKKEN IN DECEMBER.
# Fruitsoorten:
Kweeperen - Cydonia oblonga (fruitsoort), tafeldruiven & wijndruiven (Vitis vinifera), vijg (Ficus carica), witte- en zwarte moerbei (Morus alba & Morus nigra), mirabelpruimen, ...

# Houtig kleinfruit:
Jostabes (Ribes 'Jostaberry'), rode- en witte trosbessen (Ribes rubrum), zwarte trosbes/aalbes (Ribes nigrum), kruisbes/ stekelbes (Ribes uva-crispa), ...
Frambozen (Rubus idaeus), zwarte vlier (Sambucus nigra) en blauwe bessen (Vaccinium corymbosum).

# SIERHEESTERS OF SIERBOMEN MET EETBARE VRUCHTEN OF BESSEN TE STEKKEN IN DECEMBER.
Aardbeiboom (Arbutus unedo),
Japanse sierkwee/dwergkwee (Chaenomeles japonica),
Gele alpenbes (Ribes aureum)

WORTELSTEKKEN.
Sommige plantensoorten kunnen ook vermeerderd worden door wortelstekken: pruimonderstammen, kersonderstammen, sierkwee, bramen, frambozen, kiwi en zwarte vlier. (Zie weblinks)

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM STEKKEN VAN PLANTEN:
Snoeien van fruitplanten in december.
Stekken van houtig kleinfruit en fruitonderstammen in november.
Bramen - Rubus fruticosus vermeerderen met topafleggen en stekken.
Bramen vermeerderen met stekken (Rubus fruticosus).
Planten vermeerderen d.m.v. zomerstekken (basisinformatie).
Stekken van fruitonderstammen. Vermeerderen van peer- en pruimonderstammen.
Wortelstekken nemen van fruitsoorten.

Blauwe bessen stekken (Vaccinium corymbosum).
Druiven - Vitis vinifera vermeerderen door stekken.
Kiwibessen - kiwiberry (Actinidia arguta) stekken.
Kruisbessen - stekelbessen (Ribes uva-crispa) stekken.
Sleedoorn (Prunus spinosa) stekken.
Vijgen (Ficus carica) vermeerderen met stekken.
Zwarte vlier (Sambucus nigra) stekken.

Stekken van planten in de fruitstekkalender.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Werkwijze bij het stekken van diverse fruitsoorten.

Ook van de weinig gekende wortelgroente yacon (appelwortel) kan je nog stengelstekken nemen mits er aan de bladeren nog geen vorstschade is. Steklengte 8-20 cm; onderste bladeren verwijderen. Steek de stekken in potten gevuld met stekgrond op een tamelijke warme plaats. Beschermen met plastiek zakje of vliesdoek tegen uitdroging. De wortels ontstaan reeds na 2 weken.
Gewortelde stekken van de yacon (een wortel met appel/meloen smaak) moet je op een vorstvrije (lichtrijke) plaats bewaren tot bij het uitplanten vanaf 15 mei.

De meeste fruitsoorten kunnen gewoon als winterstek in openlucht ingekuild worden.
Rode-, witte- en zwarte trosbessen wortelen erg gemakkelijk en mogen ook direct ter plaatse geplant worden.
Bij een te lage temperatuur is er geen beworteling. U kunt daarom sommige soorten in een licht verwarmde kas/serre of binnenshuis stekken: vijgen, moerbei, druiven, ...

Eén maal per maand praktische tips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: plantenvermeerdering, stekkalender, planten vermeerderen, stekken in december, fruit stekkalender, fruit stekken december, fruitsoorten stekken december, winterstekken, houtstekken, december stekken

Werkwijze voor het vermeerderen van onderstammen voor fruitbomen door middel van winterstekken of houtstekken.
Onderstammen van peer, kers en pruim kan u in november - december vermeerderen met winterstekken of twijgstekken. Strenge vorst is nadelig voor een goede beworteling, maar dat is nu zeker niet het geval! (dec 2015)

STEKTIPS.
Gebruik stevige eenjarige twijgen om er hielstekken of gewone stekken uit te knippen. Eventueel aanwezige bladeren worden verwijderd.
Als stekmethode gebruik je gewone stekken (1), hielstekken (2) en krukstekken. De steklengte is 20 tot 25 cm.
Gewone stekken wortelen minder goed dan hielstekken, zodat hielstekken de voorkeur hebben. Hielstekken hebben onderaan een stukje meerjarig hout.
Gewone stekken kunnen onderaan een extra verwonding krijgen. (Een dun pelletje schors van 2,5 cm lang en 0,5 cm breed weg snijden)
Stekken van onderstammen bewortelen minder goed dan stekken van kleinfruit, zodat u ze beter in november of begin december kan nemen.
De houtige winterstekken worden in bussels/bundels gebonden, geëtiketteerd en tijdelijk ingelegerd op een schaduwrijke plaats in openlucht.
Sommige kweesoorten zijn vorstgevoelig, zodat u de ingelegerde stekken best kan beschermen met afgevallen bladeren, strooisel of vliesdoek.

NAZORGEN.
In maart worden de winterstekken afzonderlijk op hun definitieve plaats uitgeplant. De winterstekken wortelen beter als ze op zwarte plastiekfolie uitgeplant worden.
Goed gewortelde stekken kunnen volgend jaar in augustus geoculeerd worden met een te enten fruitsoort (peren, kersen, pruimen, ...).
Gestekte druifonderstammen (5BB, SO4, ...) die nu opgepot worden, kunnen in februari en maart geënt worden met een druivenras.
Meer lezen over winterstekken/ houtstekken van onderstammen? Zie nuttige weblinks...

KWEE ZAAIEN OF STEKKEN?
De pitten van kweeperen kan je eerst laagstapelen (stratificeren) en later in het voorjaar uitzaaien.
Na 2 jaar kan je de kweepeerzaailingen gebruiken als onderstam voor laagstam perenboompjes. Een nadeel van dergelijke zaailingen is dat de latere boomgrootte en productie erg verschillend zal zijn.
Winterstekken die je nu neemt van kweeperen zijn volgend jaar reeds te oculeren met een passend perenras.
Zaailingen van kweeperen kunnen een beter wortelgestel hebben, waardoor de bomen minder droogtegevoelig zijn. (= een voordeel).

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM STEKKEN VAN ONDERSTAMMEN:
Fruitboomonderstammen vermeerderen door stekken.
Fruitbomen, fruitstruiken en kleinfruit te vermeerderen door stekken.
Onderstammen eenvoudig vermeerderen met marcotteren door aanaarden. Onderstammen die onvoldoende wortelen bij het stekken kan u beter vermeerderen met "marcotteren door aanaarden".
Stekken van sleedoorn/zwarte doorn (Prunus spinosa).

Fruitsoorten vermeerderen door stekken (index-pagina).
Stekkalender voor alle fruitsoorten.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Winterstekken of houtstekken maken van onderstammen..
Wortelstekken maken van kers- en pruimonderstammen.
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en snoeitips voor alle fruitsoorten.

Eén keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: planten vermeerderen, winterstekken kwee, winterstekken onderstammen, winterstekken pruimonderstammen, onderstammen stekken

Vermoedelijk zijn alle druivenbladeren afgevallen en kan er gesnoeid worden. Indien er toch nog wat bladeren aanwezig zijn is het geen probleem om toch reeds de kasdruiven/serredruiven te snoeien.

WAAROM KASDRUIVEN/SERREDRUIVEN SNOEIEN?
Luchtig gesnoeide druiven worden minder snel aangetast door schimmels.
Door te snoeien ontstaan er minder trossen waardoor de bessen groter worden en beter kunnen kleuren.
De grotere bessen kunnen ook vlugger rijp worden.
Teveel druiventrossen aan één plant is nadelig, want dan kan er rui (afvallen bessen), lamsteligheid en een slechte kleuring zijn. Zie artikels over de druivensnoei!
Een volwassen druivelaar zou slechts 20-25 trossen mogen dragen, opdat de druivenbessen optimaal zouden uitgroeien.

SNOEITIJDSTIP.
Een goede uitdunnende druivensnoei in december (of begin januari) is daarom nodig. Te laat snoeien geeft kans op bloeden (sapverlies).
Probeer te snoeien bij goed opdrogend weer, zodat de snoeiwonden snel genezen.
Vroeg snoeien stimuleert de groei, terwijl laat snoeien groeiremmend is. Door in december reeds te snoeien is de kans op een sterke groei (volgend jaar) heel groot.

WERKWIJZE BIJ DE SNOEI VAN KASDRUIVEN OF SERREDRUIVEN.
Laat per draagspoor slechts één stevige twijg staan. De overige dunne of minder goed geplaatste twijgen zal men verwijderen.
Indien er op de draagspoor enkel zwakke twijgen staan, dan knipt u deze zo laag mogelijk weg en knip één goed geplaatste (zwakke) twijg terug tot op één knop.
Probeer altijd terug te snoeien tot op deze stevige twijg, welke zo laag mogelijk ingeplant staat.
Deze laag ingeplantte twijg zal men tenslotte insnoeien op 3 (4) goede ogen/ knoppen.
Pitloze druivenrassen kan je best op 5-8 knoppen snoeien. Altijd goed terugsnoeien en regelmatig een lager staande vervanger op 1 knop insnoeien.
Het aantal knoppen waarop men moet terugsnoeien is afhankelijk van het ras. Heel vruchtbare rassen zoals 'Boskoops Glory' kan men zelfs op twee knoppen terugsnoeien. Minder vruchtbare rassen zal men op drie, vier en soms zelfs vijf (acht) knoppen terugsnoeien.
Meestal zijn enkel de zeer dikke eenjarige twijgen (+2 cm) geschikt als vruchthout. Te dunne twijgen kan je best op 1 knop insnoeien.
Ook nu reeds kan je de draagsporen al enkel zetten door de verschillende takken terug te snoeien tot op één stevige twijg, korter bij de stam. Die overblijvende twijg kan je later op de maand inkorten.

NAZORGEN BIJ DE SNOEI.
Verzamel alle snoeihout, verdroogde bessen en de afgevallen bladeren. Op de afgevallen bladeren kunnen meeldauwschimmels overleven die volgend seizoen opnieuw voor problemen zorgen.
Lucht uw kas of serre zoveel mogelijk zodat de snoeiwonden snel opdrogen.
Uit het dikste snoeihout kan u stekken knippen en deze laten bewortelen. Tip! Neem enkel stekken van rassen die niet vatbaar zijn voor meeldauw.

TIPS.
Meer lezen over het planten, rassenkeuze en snoeien van druiven - Vitis vinifera cv's.
Niet alle druivenrassen worden op dezelfde wijze gesnoeid!
Zeer uitvoerige informatie over het snoeien en verzorgen van druiven kan u vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie". Het snoeien wordt er uitgelegd aan de hand van tekeningen, tekst en foto's.
Meer lezen over de 8ste herwerkte Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder). Verschenen november 2015.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM DRUIVEN - VITIS VINIFERA:
Echte meeldauw (schimmelziekte) - Oidium op druivenbladeren en trossen (bladbovenzijde).
Valse meeldauw (schimmelziekte) - Peronospora viticola op druiven ("natweerschimmel").
Lamsteligheid en verdroogde bessen.
Lekkere tafeldruiven in openlucht telen.
Oogsten van druiventrossen in openlucht.

Openluchtdruiven snoeien met de Guyot-snoei.
Pitloze druiven planten in tuin of kas/serre.
Teeltwerkzaamheden bij druiven.
Ziektetolerante druiven planten in de kas of serre.
Ziekten en plagen (overzichtstabel).
Groente- en Fruit Encyclopedie met info over teelt en verzorging van druiven.

Volg de dagelijkse berichten en praktische tips voor de fruittuin op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Een keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: fruit snoeien, snoeien kasdruiven, snoeien serredruiven, druiven snoeien, wijndruiven snoeien, Vitis vinifera, snoeien Vitis, tafeldruiven, wijndruiven, kasdruiven, serredruiven, kasdruiven snoeien, serredruiven snoeien

Fot0 01: Eenjarige afrikaantjes (Tagetes) sterven af bij vorst.

Foto 02: Afrikaantjes gecombineerd met herfstframbozen in pot.
Uitvoerig overzicht van alle combinatieteelten Goede en slechte buren bij fruitsoorten en sierplanten. Goede en slechte combinaties van plantensoorten.
Een volledig geactualiseerd overzicht kan je vinden blz 396 en 397 van de Groente- en Fruit Encyclopedie, 8ste (herziene) druk.

Zelf gekweekt fruit smaakt het best! Het is belangrijk dat, bij de aanleg van de fruittuin, gelet wordt op de keuze van de verschillende fruitsoorten, want de grond wordt door het intensief telen gemakkelijk uitgeput.

WAAROM VERSCHILLENDE PLANTENSOORTEN COMBINEREN?
Een zo groot mogelijke verscheidenheid in de tuin geeft niet alleen aan de tuinier plezier, maar ook aan de vele nuttige insecten en vogels.
Schimmelziekten en plagen krijgen minder kans om zich uit te breiden. Geurende kruiden en groenten kunnen bepaalde vliegen en muggen verjagen.
Maak daarom de juiste keuze uit de verschillende fruitsoorten om zo ziekten en plagen te vermijden en om een grotere opbrengst te garanderen.
Een natuurlijke moestuin laat planten, dieren en insecten in harmonie met elkaar leven. Vervelende onkruidgroei is beter te beheersen.
Door diverse verschillende fruitsoorten te combineren is er meestal minder schade van diverse plagen (insecten, mijten, ...).
Bomenrijen op een landbouwperceel verhogen de biodiversiteit en er zijn meer nuttige insecten aanwezig die plagen helpen te bestrijden.
Bloemenranden in of naast een fruitperceel zorgen voor meer nuttige insecten die door het aanwezige stuifmeel beter kunnen vermeerderen.
Smeerwortel in de omgeving van appelbomen zorgt voor extra kalium en zou woelmuizen afweren. Minstens 4 keer per jaar afmaaien zodat de smeerwortel niet te groot wordt.

Tuinbonen of labbonen (Vicia faba) in of naast een fruitperceel zorgen voor een betere grondstructuur en er zijn later meer nuttige insecten aanwezig. (O.a. oorwormen en lieveheersbeestjes komen naar de zwarte bonenluis) Deze koudeverdragende peulgroente is te zaaien in oktober, februari en maart. (Binnen voorzaaien in potten en later uitplanten is ook mogelijk). Zie teeltbeschrijving blz 195 van de Groente- en Fruit Encyclopedie, 8ste druk.

ENKELE GOEDE COMBINATIES.
Trosbessen die nabij appelbomen staan zijn signaalplanten om een tekort aan kalium (K) aan te geven. Vooral op lichte grond (zandgrond) is dat nuttig.
De nuttige vijanden kunnen zich beter vermeerderen op trosbessen, zodat een aantasting van de roze appelluis meestal beperkt blijft.
Struikrozen die nabij druiven staan zijn signaalplanten om een eerste aantasting van echte meeldauw aan te geven.
Meer goede combinaties kan u vinden in de 8ste herwerkte druk van de Groente en Fruit Encyclopedie (nov 2015).

ENKELE AF TE RADEN COMBINATIES.
De gewone witte meidoorn (Crataegus monogyna) kan u beter NIET bij uw perenbomen aanplanten, want deze meidoorn is een waardplant voor bacterievuur (perenvuur).
Frambozen & bramen en aardbeien kan u beter NIET combineren met elkaar, want zij behoren tot dezelfde plantenfamilie (Rozenfamilie) en de kans op aantasting door de taxuskever wordt dan groter.
Kiwibessen kan u beter NIET combineren met bodembedekkers, want tijdens de zomer is er dan sneller een tekort aan water. Kiwibessen wortelen erg oppervlakkig en in een droge zomer zoals in 2015 kan er schade voorkomen.
Op droogtegevoelige gronden kan je bij pitfruit- en steenfruitbomen beter geen onderbegroeiing toelaten. Een zwart gehouden boomstrook/plantstrook is hier meer aan te raden.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM COMBINATIETEELTEN:
Snoeikalender per maand voor fruitsoorten (fruitstruiken, fruitbomen, druiven en kleinfruit).
Goede en slechte buren bij fruitsoorten en sierplanten. Goede en slechte combinaties van plantensoorten.
Hoogstamfruitbomen combineren met landbouw (boslandbouw of agroforestry).
Plantenziekten en plagen op fruitbomen en fruitstruiken.
Beplanten van een houtwal en snoepbos.

Plannen voor het aanplanten van een fruitboomgaard?
Plantafstanden voor fruitbomen en fruitstruiken.
Meer lezen over de betekenis van wetenschappelijke fruitnamen in het nieuwe tuin- en plantenboek "ABC van het plantenlatijn. Betekenis van botanische namen".
Engelstalig filmpje over het combineren van verschillende fruitsoorten en fruitrassen. (Nieuw venster)

Groente- en Fruit Encyclopedie met teeltinformatie van alle fruitsoorten. De 8ste, herziene druk van de Groente & Fruit Encyclopedie, ISBN 978-90 2156 0809 is vanaf 24 november 2015 beschikbaar!

Volg de dagelijkse berichten en praktische tips voor de fruittuin op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Een keer per maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: fruit snoeien, snoeien kasdruiven, snoeien serredruiven, druiven snoeien, wijndruiven snoeien, Vitis vinifera, snoeien Vitis, tafeldruiven, wijndruiven, kasdruiven, serredruiven, kasdruiven snoeien, serredruiven snoeien

Een keer per maand praktische tips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: combinatieteelt, goede en slechte buren, combinatieteelten, tussenteelt, onderteelt, fruitsoorten combineren, ABC plantenlatijn, combinatie teelt, fruit combineren, companion planting, good companions, bad companions

Zelf vijgen (Ficus carica) vermeerderen door stekken moet u NU doen! Na zware wintervorst wortelen de stekken niet goed, dus probeer deze week (of maand) nog te stekken!

De vijgenstruik is een fruitgewas dat tamelijk gemakkelijk te stekken is, mits een vorstvrije kas of serre te hebben.
Stek enkel van vijgenstruiken of vijgenbomen die in ons klimaat vruchten geven! Sommige vijgenrassen geven in ons klimaat nooit eetbare vruchten.
Vijgenstruiken kunnen ook vermeerderd worden door een tak in de grond af te leggen en dan aan te aarden. Takken die je nu aflegt kan je pas op het einde van 2016 verwijderen.
Met de snoeizaag kan je best een grote tak (2 tot 5 meter lang) onderaan wegzagen.

TIPS BIJ HET STEKKEN VAN VIJGEN.
Een grote tak kan u in kleine stukken zagen of knippen.
Elke stek is 10 tot 30 cm lang en heeft een stuk meerjarig hout onderaan. Aan dat meerjarig hout staat een stukje (ingekort) eenjarig hout.
Maak geen stekken van hout dat bevroren staat, want dergelijke stekken wortelen niet meer.
Gebruik als stekmateriaal meerjarig hout van 2 tot 8 cm dikte en een lengte van 10-30 cm. (Snoeihout is hiervoor bruikbaar)

HET STEKEN VAN DE STEKKEN.
Vul grote zwarte plastieken potten (ca 1-3 liter grootte) met handvochtige stekgrond (of zaaigrond) en plaats hierin 2 of 3 stekken. Druk licht aan dat de stekken vast staan.
(Mogelijk dat kleinere potten ook te gebruiken zijn, maar dan is de steklengte 8-15 cm).
Stekken steken in zgn stekbakken en na het inwortelen oppotten geeft meestel geen goed resultaat. (Verdragen verplanten niet goed)
De minimumtemperatuur om te bewortelen is 10-15°C.

ZORGEN NA HET STEKKEN.
Plaats de potten met stekken in een licht verwarmde ruimte (10-15°C.).
Zodra de stekken blaadjes vertonen, moet u ze beschermen tegen uitdrogen door een plastiek zak over de stekken te doen. De bladeren ontstaan voor de stekken geworteld zijn!
Afhankelijk van de (bodem)temperatuur kan het 1 tot 3 maanden duren voor de stekken wortels vormen.
Na het bewortelen mag de temperatuur wat dalen.

Op dezelfde manier als vijgen kan je ook zwarte moerbei (Morus nigra) stekken.

VIJGENSTRUIKEN VERPLANTEN
Oudere vijgenstruiken (5 tot 10 jaar) kan u best in het voorjaar (begin maart) bij vorstvrij weer verplanten als de grond niet meer bevroren is.
Bij strenge wintervorst (vanaf maart tot april) moet u de onderste delen van de struiken afdekken met droge bladeren en de stammen in jutte of vliesdoek inpakken.

Neem voor alle zekerheid ook een aantal stekken zoals in dit blogbericht beschreven is.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM VIJGEN - FICUS CARICA:
Fruitbomen, fruitstruiken en kleinfruit te vermeerderen door stekken.
Vijgen en hazelaars vermeerderen door afleggen of marcotteren.
Vorstbescherming voor vijgen geeft meer vruchten volgend jaar .
Vermeerderen van vijgen (Ficus carica) door stekken en afleggen.

Vijgenrassen geschikt voor ons klimaat (BE en NL).
Plantfiche van vijgen met kenmerken en verzorgingstips.
Zomersnoeien van vijgen geeft meer kort vruchthout en meer vruchten - Ficus carica. (Nieuwe venster)

Groente- en Fruit Encyclopedie met de aanbevolen goede rassen, teelt en verzorging van vijgen. De 8ste, herziene druk van de Groente & Fruit Encyclopedie, ISBN 978-90 2156 0809 is vanaf 24 november 2015 beschikbaar!

Een keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: Ficus carica, vijgen, vermeerderen, stekken vijgen, stekken Ficus carica, vermeerderen van vijgen, Fig, vijgen stekken, stekken van vijgen

SNOEITIJDSTIP.
Snoei niet als het overdag vriest! Volgens de weersvoorspellingen komt de komende 7 dagen geen nachtvorst (dec 2015)
De vrouwelijke kiwiplanten worden voornamelijk in december en januari gesnoeid.
Te laat snoeien (februari - maart) heeft sapverlies/bloeden tot gevolg.
De bestuivers (mannelijke planten) worden steeds NA de bloei gesnoeid.
Indien u niet kan snoeien in december (januari), dan kan je beter wachten tot er voldoende bladeren op de planten staan (mei).
Snoeien in de wintermaanden (december-januari) zal de groei bevorderen, terwijl het snoeien in het voorjaar/ zomer (mei - september) de groei zal verminderen.

WAAROM SNOEIEN?
Door te snoeien bekomt u minder vruchten, maar de vruchten worden groter en zoeter.
Het plukken van kiwi's is gemakkelijker uit te voeren als de planten regelmatig gesnoeid worden.
Het uitzicht van mooi gesnoeide kiwiplanten is mooier dan bij ongesnoeide planten.
Meer lezen over het snoeien van kiwi's - Actinidia deliciosa. Zie weblinks!

SNOEITIPS.
De vruchten komen slechts op zwakke twijgen die het jaar tevoren zijn gevormd. De bloemen komen dus op het kort eenjarig hout.
De kiwivruchten ontstaan meestal uit de eerste 3 tot 6 knoppen van een zich ontwikkelende jonge scheut.
Probeer de vruchttakken die ouder dan drie jaar zijn te vervangen door jonge twijgen.
Vruchthout dat te lang is geworden kan u terugsnoeien tot op een zwakke twijg korter bij de hoofdtak.
Dun de vruchttakken voldoende uit zodat het zonlicht alle twijgen kan bereiken.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM KIWI - ACTINIDIA DELICIOSA:
Kiwi's en kiwibessen snoeien (januari).
Plukken van gewone (groene) kiwi's - Actinidia deliciosa (volledig artikel).
Wintersnoei bij kiwiplanten in december. (Nieuwe venster)
Meer lezen over de vermeerdering van kiwi's.
Zaden laagstapelen geeft een betere kieming.
Groente- en Fruit Encyclopedie met uitvoerige teeltinformatie van kiwi's en kiwibessen.

Een keer per maand praktische fruittips ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: kiwi snoeien, Actinidia deliciosa, kiwi, kiwi's snoeien, snoeien van kiwi, kiwisnoei, snoeien Actinidia, kiwiplanten snoeien

Vlierstruiken snoeien en vermeerderen door stekken.

Zaden laagstapelen geeft een betere kieming.

Japanse wijnbes snoeien (Rubus phoenicolasius).

Wollige appelbloedluis kan overwinteren op appelbomen.

Rode fruitsoorten zijn gezonder!

Gojibessen een nieuwe vitaminenbom?

Ziektetolerante druiven planten.

Geef uw fruitsoorten een goede start bij het planten!

Verzamelvruchten of raapfruit planten in de moestuin.

Plantafstanden voor fruitsoorten.

Groente- en fruitencyclopedie, 8ste herwerkte druk is nu beschikbaar!

Bomen en struiken met kale wortels planten?

Fruit-ABC-Nieuwsbrief van 1 december

Fruitsoorten te snoeien in december.

Fruitplanten stekken in december.

Fruitonderstammen stekken in december

Snoeien van druiven in kas/serre.

Combinatieteelten: goede en slechte buren.

Vijgen stekken in december.

Oudere kiwiplanten (vrouwelijke kiwi's) snoeien.