Inheems- en uitheems fruit

VOORDELEN VAN ONDERSTAMMEN.
Fruitbomen op een (zwakgroeiende) onderstam blijven meestal kleiner en geven vroeger vruchten. (Na 3 jaar vruchten i.p.v. soms 10-12 jaar te moeten wachten).
Zaailingonderstammen groeien sterker en zijn meestal laat vruchtbaar. Nakomelingen (zaailingonderstammen) zijn meestal erg variabel in groeisterkte. Verwijder de zwakste en bewaar enkel de sterkste en gezondste zaailingen.

VERMEERDEREN VAN ONDERSTAMMEN EN VRUCHTBOMEN.
Onderstammen vermeerder je door afleggen, marcotteren en soms door middel van winterstek.
Het vermeerderen van onderstammen is niet altijd gemakkelijk, zodat aankopen soms eenvoudiger is.
Door afleggen en stekken blijven de typische eigenschappen van de (zwakgroeiende) onderstammen beter behouden.
Onderstammen worden later geoculeerd of geënt door middel van bijvoorbeeld de Engelse (verbeterde) plakgriffel. In volle grond kan dit enten vanaf einde maart reeds gebeuren.

ZWAKGROEIENDE EN STERKGROEIENDE ONDERSTAMMEN.
Met sterkgroeiende onderstammen heeft men een grotere plantafstand nodig dan op zwakgroeiende onderstammen. Eenmaal in productie kunnen fruitbomen op sterkgroeiende onderstammen wel meer vruchten produceren dan de zwakgroeiende onderstammen.
Onderstammen zijn te vermeerderen door zaaien, stekken of afleggen (marcotteren).
Niet alle planten vermeerder je op dezelfde manier. Sommige planten kan je stekken of afgeleggen.

EEN TUSSENSTAM IS SOMS NODIG.

Sommige rassen vergroeien niet goed met de gekozen onderstam en daarom gebruik je soms een tussenstam.
Gebruik als stamvormer een ras dat mooi verticaal groeit en minder vatbaar is voor bepaalde schimmels.
Bij peren gebruik je een tussenstam van Beurré Hardy, Le Curé en Doyenné du Comice.
Voor de pruimenonderstam Zwarte myrobolaan gebruik je de tussenstammen Falso en Altesse Simple.
Bij kersen kan je op de onderstam Colt, die gemakkelijk te stekken is, de groeiverzwakkende Gisella 5 als tussenstam gebruiken.
Bij sommige appelrassen gebruik je de tussenstam Zoete Aagt of Golden Delicious om stambasisrot te voorkomen.

HOEVEEL KUNNEN FRUITBOMEN PRODUCEREN?
De productie hangt af van de fruitsoort, het fruitras en de gekozen onderstam.

De onderstammen die vorig jaar geoculeerd werden kunnen deze maand boven de oculatie afgeknipt worden om de oculatie te verplichten tot uitlopen. (Bij de niet-vast gegroeide oculaties worden de onderstammen niet afgeknipt). Afhankelijk van de fruitsoort en onderstam kan je 2 tot 8 jaar na het enten de eerste vruchten oogsten.

ZWAK GROEIENDE ONDERSTAMMEN GEVEN DE KLEINSTE BOMEN EN VROEGSTE PRODUCTIE!
(Indien er meerdere onderstammen vernoemd worden dan staat de zwakste onderstam links)
Appelonderstammen 'M27', 'M9', 'RN29',
Peeronderstam 'Kwee MC', 'Kwee Eline' (iets sterker dan Kwee C). [Zwakgroeiende perenrassen zoals Olivier des Serres en Seigneur d'Esperen kan je enten op de matig sterk groeiende 'Kwee MA' en Pyrus 'Pyrodwarf']
Pruimonderstam 'VVA-1' (= 'Krymsk 1'), 'Pixie': geschikt voor pruimen-, kwetsen-, perzik-, nectarine- en abrikozenbomen.
Kersonderstam 'VSL-2' (= 'Krymsk 5'), 'Colt': geschikt voor zoete- en zure kersenbomen. De groeikracht is vergelijkbaar met de onderstam Gisela 5. De Krymsk 5 zou tijdelijk te natte grond beter verdragen dan Gisela 5.
Kersonderstam 'GiSelA 5' en 'GiSelA 3': geschikt voor grote laagstambomen van zoete kersen op goed ontwaterde gronden.
In kleine tuinen kan je best vroeg productieve bomen aanplanten.

NUTTIGE WEBLINKS IVM ONDERSTAMMEN.
Aanbevolen plantafstanden voor fruitsoorten.
Gebruik van onderstammen bij vruchtbomen.
Vermeerderen van planten.
Onderstamsoorten voor fruitbomen.
Opbrengst van fruitsoorten en FAQ.
Weblinks over plantenvermeerdering.
Winterentingen van onderstammen.
Groente- en Fruit Encyclopedie met plant- en verzorgingstips voor alle geënte fruitsoorten.
Op verschillende plaatsen in Nederland en Vlaanderen kan je dit voorjaar entlessen volgen. Data en adressen van ent- en snoeilessen in de maandelijkse fruitnieuwsbrief!

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm bijzondere tomaten en fruit op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: fruitboomonderstammen, onderstam, onderstammen vermeerderen, planten vermeerderen, plantenvermeerdering, vroeger vruchten, onderstamkeuze

Meestal sterkgroeiend zijn de appelrassen 'Schone van Boskoop' en 'Rode Boskoop'.
Door sterkgroeiende bomen te snoeien tussen 15 en 31 maart zijn de bloemknoppen beter zichtbaar en maak je minder snoeifouten.

AANBEVOLEN ONDERSTAMMEN.
Sterkgroeiende appelrassen ent je op de zwakst groeiende onderstammen 'M9' en 'B9'.
Controleer dat de entplaats (= knobbelachtige verdikking op de stam) niet in de grond zit. Eventueel moet je die entplaats opnieuw vrijmaken van grond.
Indien er wortels ontstaan aan of boven de entplaats dan krijgt de appelboom een (ongewenste) groeiversterking.

KENMERKEN VAN STERKGROEIENDE LAAGSTAMAPPELBOMEN.
Sterkgroeiende appelbomen zijn soms weinig vruchtbaar of ze zijn beurtjaargevoelig.
Sterkgroeiende appelrassen die "lang" gesnoeid worden zijn o.a. 'Schone van Boskoop', 'Rode Boskoop', 'Bramley's Seedling' en 'Jacques Lebel'. Deze 4 rassen hebben slecht stuifmeel en kunnen geen ander appelras bestuiven.
De verschillende 'Boskoop'-typen bloeien heel vroeg en zijn gevoeliger voor lentenachtvorst.
Voor een goede vruchtzetting moet er een ander vroegbloeiend appelras in de nabijheid staan.

Kort bij de wintersnoei geen gesteltakken en vruchttakken in. Ook de verlengenis (saptrekker) mag niet ingekort worden, want dit geeft een groeistimulans en vermindert de kans op vruchten.

SNOEI WEG.
Te dikke vruchttakken boven in de boom. (De takken moeten onderaan het dikste zijn en naar boven toe dunner zijn).
Van de takken die je verwijderd laat je aan de middentak een kleine stomp van 5-8 cm staan. (Stomp is bovenaan smal en onderaan breed)
Laat tussen de verschillende vruchttakken 15-20 cm afstand.
Lange eenjarige twijgen aan de uitgebogen vruchttakken. (+30 cm)
De meeste twijgen die boven op de vruchttakken staan (= rugtwijgen).

TIJDSTIP VAN SNOEI.
Probeer de wintersnoei zo laat mogelijk toe te passen (rond de bloei), zodat de groei wordt geremd.

GROEIREGELING DOOR UITBUIGEN.
Buig op een warme dag alle takken parapluvormig omlaag.
Omdat de takken niet ingekort worden, maar lang moeten blijven wordt deze snoeimethode ook "lange snoei" genoemd.

Foto van het uitbuigen tijdens de vorige zomer.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM APPELBOMEN - MALUS DOMESTICA:
Appelbomen eenvoudig leren snoeien.
Onderdelen van een laagstam-appelboom en eenvoudige snoei (www.houtwal.be).
Snoeien en opkweken van appelbomen (index).
Snoeikalender voor alle fruitsoorten.
Snoeien van sterkgroeiende appelbomen (lange snoei) en het uitbuigen van takken.
Snoeien van Boskoop-appelbomen.

Ook deze week zijn er op verschillende plaatsen praktische snoeilessen die je kan volgen. Data en plaatsen kan je vinden in onze nieuwsbrief.

Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: lange snoei, boskoopsnoei, appelbomen lange snoei, lange snoei appelbomen, Rode boskoop snoei, appelbomen snoeien, sterkgroeiende appelbomen snoeien, snoeien van boskoop appel

Afleggen is een methode van vegetatieve vermeerdering, waarbij je een tak zo in de grond buigt, dat de top weer boven de grond uitkomt.

PLANTENSOORTEN TE VERMEERDEREN DOOR AFLEGGEN OF MARCOTTEREN.
Het afleggen doe je bij vijgen (Ficus carica), zwarte moerbei (Morus nigra), hazelaar (Corylus avellana), druiven (Vitis vinifera), kiwibessen (Actinidia arguta), bramen en diverse klimplanten.
Blauwe bessen kan je ook eenvoudig vermeerderen door jonge twijgen in de grond te buigen.
Kleinfruitsoorten zoals kruisbessen en trosbessen wortelen spontaan als er een tak tegen de grond hangt.

VOORDELEN VAN PLANTEN AF TE LEGGEN.
Het afleggen geeft meestal een goede beworteling.
Er is weinig risico op mislukking.
De planten teel je op eigen wortel, waardoor er geen hinderlijke wildopslag is.
Onderstammen die je aflegt groeien meestal zwakker dan zaailingen. Gezaaide onderstammen groeien meestal veel sterker en zijn dan pas laat vruchtbaar.
Onderstammen vermeerder je door stekken of afleggen omdat ze dan zwak blijven groeien.

TIPS VOOR MARCOTTEREN EN AFLEGGEN.
Het marcotteren door aanaarden gelijkt erg op het afleggen, maar alles gaat sneller en is eenvoudiger.
De scheutbasis van een laag vertakte plant bedek je met grond. Aan de scheutbasis van elke scheut vormen zich wortels. Deze methode gebruik je voor het vermeerderen van fruitboomonderstammen.
Het gedeelte in de grond mag eerst gekwetst worden, zodat er gemakkelijker wortels ontstaan. Je kan op die plaats wat schors wegnemen ofwel een beetje wringen.
Niet alle fruitsoorten vermeerder je op dezelfde manier.

VIJGENPLANTEN VERMEERDEREN DOOR STEKKEN.
Wintervorst is erg nadelig voor de beworteling van vijgen.
Na een zachte winter met bijna geen vorst kan je toch met goed resultaat snoeihout van vijgen gebruiken om te stekken! Vijgen kan je ook begin maart nog snoeien. Zie snoeikalender!
Uitzonderlijk kan je dit voorjaar (2016) ook nog winterstekken nemen van vijgen. Zie weblink "Vijgen vermeerderen door stekken".

NUTTIGE WEBLINKS IVM AFLEGGEN OF MARCOTTEREN:
Bramen vermeerderen door topafleggen.
Fruitboom-onderstammen vermeerderen.
Fruitsoorten vermeerderen.
Hazelaars vermeerderen door afleggen.
Planten vermeerderen door afleggen en marcotteren.
Soorten onderstammen en hun vermeerdering.
Snoeikalender per maand voor fruitsoorten (fruitstruiken, fruitbomen, druiven en kleinfruit).
Vroeger en meer vruchten met de juiste onderstam.
Weblinks plantenvermeerdering

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm bijzondere tomaten en fruit op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: aanaarden, afleggen, marcoteren, marcotteren, onderstammen vermeerderen, planten vermeerderen, planten vermeerdering, onderstammen afleggen

Foto 01: aanplanting van jostabessen. (Ribes nidigrolaria)

Foto 02: bloemen van de jostabes bevatten tamelijk veel nectar (N3) en weinig pollen (P1).

Foto 03: rijpe bessen van de Jostaberry (einde juni - half juli).
Jostabessen zijn in Duitsland ontstaan uit een complexe kruising van zwarte trosbes en kruisbes (stekelbes).

Foto 04: jonge jostabes 'Jogranda'. In de maanden maart en april kan je best de plantstrook rond de struik onkruid vrij houden.

De jostabes is een bijzonder gezonde grote fruitstruik die in elke tuin past.
Jostabessen zijn ook voor kleine tuinen geschikt. De maximale groeihoogte en breedte is 1,5 m.

KENMERKEN:
De planten bloeien in april met groenachtige kleine bloempjes. De bloempjes zijn aantrekkelijk voor honingbijen en solitaire bijen doordat ze tamelijk veel nectar bevatten (N3, P1). De planten zijn zelfbestuivend.
De Jostaberry is meestal een matig grote struik of heester (tot 2 meter), die je ook als boom (boompje) kan opkweken.
De zwarte jostabessen zijn erg aromatisch als je ze vers kan afplukken. Deze ongestekelde kleinfruitsoort is weinig vatbaar voor schimmelziekten.
De planten zijn meestal wortelecht te koop.
Jostabessen zijn zeer tolerant (= niet of slechts weinig vatbaar) aan de Amerikaanse meeldauwschimmelziekte.

PLANTEN:
Jostabes groeit het best op een zonnige plaats, maar verdraagt ook halfschaduw.
Voorkeur voor een licht vochtige grond. De jostaberry kan groeien op een droge of iets natte grond. De pH (zuurheid van de grond) mag lichtzuur tot licht alkalisch zijn.
Van oktober tot april te planten.
Te planten op een afstand van 1,5-2 meter.
Plant op dezelfde diepte als de planten vroeger stonden. De bovenste wortels komen net onder de grondoppervlakte.
Te planten in een losse, breed groeiende fruithaag in combinatie met zwarte trosbessen. Voor smalle en hoge fruithagen is de josta minder geschikt. (Voor smalle, hoge fruithagen kan je beter trosbessen, kruisbessen, bramen en frambozen gebruiken)

SNOEIEN NA HET PLANTEN:
Te laag hangende en kruisende twijgen wegknippen.
Snoei zo weinig mogelijk!

ONDERHOUDSSNOEI:
Om de 2-3 jaar een beetje snoeien. Jostabessen geven bessen op kort vruchthout. Hoe minder je snoeit in de winter hoe beter!
De takken kan je iets uitdunnen. Te laag hangend zijhout en dode takken wegknippen. Veel snoeien stimuleert de groei en dit is nadelig voor de vruchtenproductie.
Luchtig gesnoeide planten zijn gemakkelijker te plukken en te beschermen tegen vogelvraat.

SNOEITIJDSTIP:
Wintersnoei vanaf december tot april.
Zomersnoei in juli en augustus.

VERMEERDERING:
Jostabessen vermeerder je door winterstekken. Het uitplanten van winterstekken doe je in maart.
Ook nu kan je nog winterstekken nemen van stevige eenjarige scheuten.

NUTTIGE WEBLINKS IVM JOSTABESSEN:
Kleinfruitbladeren herkennen .
Fruitsoorten vermeerderen.
Planten en verzorgen van een jostabes - Ribes 'Jostaberry' .
Snoeikalender fruitsoorten
Weblinks plantenvermeerdering
Adressen waar je plantgoed van fruitbomen en fruitstruiken kan bekomen.

Groente- en Fruit Encyclopedie met snoeiinformatie van jostabessen en kleinfruit. In de 8ste (herwerkte) druk werden alle snoeiadviezen aangevuld. Ook kan je een handige snoeikalender raadplegen.

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm bijzondere tomaten en fruit op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: josta, josta bes, jostaberry, jostabes, kruising zwarte bes en kruisbes, Ribes Josta, zwarte kruisbes, josta berry, snoeien jostabessen, snoei jostaberry, planten van jostabes, jostaberry planten

Plant dan nu nog enkele fruitsoorten. Wacht niet te lang, wil je in deze zomer de eerste bessen of vruchten oogsten!
Sommige rassen zijn (erg) vatbaar voor schimmelziekten. Kies bij het aanplanten voor ziektetolerante rassen, waarbij elke plant voorzien is van een etiket met de rasnaam (cv).

Tip! Geef na het planten direct water! Foto van rode trosbes (Ribes rubrum)
Ook in maart zijn in diverse tuincentra kleinfruitsoorten in pot te bekomen. Maak voor het planten de potkluit goed nat door de planten in een emmer water te zetten.

KLEINFRUITSTRUIKEN VOOR KLEINE TUINEN.
Vijgen (Ficus carica), blauwbessen (Vaccinium corymbosum),
Ribes-soorten: kruisbessen, rode-, witte en zwarte trosbessen en jostabessen.

TE LEIDEN KLEINFRUIT VOOR KLEINE TUINEN (leifruit).
Kiwibessen (Actinidia arguta 'Issai'), bramen (Rubus fruticosus), Japanse wijnbes, taybes en druiven (Vitis vinifera). Plant bij voorkeur druiven die niet vatbaar zijn voor meeldauw!
Herfstframbozen (Rubus idaeus), trosbessen (Ribes rubrum) en kruisbessen (Ribes uva-crispa) zijn ook geschikt voor kleine tuinen.
Rode-, witte en zwarte trosbessen bevatten net zoals kruisbessen (stekelbessen) veel gezonde pectine. Ze zijn eenvoudig te kweken en te verzorgen, ook in heel kleine tuinen.
Rode frambozen, bramen, jostabessen en blauwe bessen zijn zeer rijk aan antioxidanten.
Rode herfstframbozen geven vanaf augustus tot einde oktober talrijke lekkere en gezonde vruchten!
Frambozen groeien op de meeste gronden, mits die niet te nat is.
Vijgen en herfstframbozen kweek je ook in potten of kuipen.
Sommige kleinfruitsoorten geven dit jaar reeds lekkere bessen.

Foto kleinfruitoogstkalender. KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN.

KLEINFRUITSOORTEN VOOR POTTEELT.
Doordragende aardbeien (= dagneutrale aardbeien), herfstbraam Reuben, herfstframbozen en vijgen.

SMALLE FRUITHAGEN
Druiven, rode trosbessen, witte trosbessen, kruisbessen, kiwibes 'Issai', herfstframbozen, diverse bramen, taybessen en braambozen.
Kolomappelbomen, kolomperen, kolomkersen en kolompruimen.

BREDE LOSGROEIENDE FRUITHAGEN.
Blauwe bessen, blauwe honingbessen (Lonicera kamtschatica), jostabessen, zwarte trosbessen en vijgen.

VRUCHTBOMEN VOOR KLEINE TUINEN.
Zelfbestuivende pruimenbomen zoals o.a. 'Opal', 'Victoria' en 'Sanctus Hubertus' geven snel vruchten. Een zwakgroeiende pruimonderstam is 'Saint Julien A'. Neem geen sterkgroeiende zaailingen als onderstam!

NUTTIGE WEBLINKS IVM KLEINFRUIT VOOR KLEINE TUINEN:
Fruitsoorten voor kleine tuinen.
Bijenvriendelijke fruit-plantenkalender. De meeste fruitsoorten bevatten veel nectar en stuifmeelpollen.
Gemakkelijk te telen kleinfruit. Kleinfruit voor dummies!
Herfstframbozen planten in de tuin
Jostabessen zijn gemakkelijk kleinfruit en eenvoudig te snoeien in de fruittuin.

Leifruit van bramen en frambozen
Rode- en witte trosbessen in een fruithaag planten
Ziektetolerante kruisbessen planten
Snoeikalender fruitsoorten
Aanbevolen plantafstanden voor fruitbomen, druiven en kleinfruit
Adressen waar je plantgoed van fruitbomen en fruitstruiken kan bekomen.

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm bijzondere tomaten en fruit op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: fruitsoort kleine tuin, kleine fruittuin, kleine tuin, kleinfruit planten, planten kleinfruit, kleine moestuin, fruit voor kleine tuin, kleinfruit tuin, zachtfruit moestuin, kleinfruit moestuin

Uitleg bij afbeelding: 01. gesneden oculatie; 02. T-snede in de onderstam; 03. Oculatie op de onderstam; 04. Oculatie toegebonden 05. Losgesneden bindmateriaal 06. Het afknippen van de onderstam doet de oculatie uitlopen

Foto: afknippen onderstam boven de gelukte (kers)oculatie.
KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!

WAAROM ENTEN OP EEN ONDERSTAM.
De meeste fruitbomen vermeerder je door enten of oculeren.
Door te enten op een zwakgroeiende onderstam bekom je een kleine boom die snel vruchten geeft.
Bij het enten hebben alle nakomelingen dezelfde eigenschappen als de moederplant.

VERZORGING OCULATIES.
Oculaties en entingen vragen een gepaste verzorging om goed te kunnen uitgroeien.
Verwijder eerst het bindmateriaal zodat dit het zwellende knopje niet kan verstikken.
Controleer of onder de oculatieknop het schildje nog mooi fris en groen is. (Bij een mislukte oculatie is de schors bruin of zit het schildje los op de onderstam)
Geoculeerde onderstammen knip je in het maart af zodat de oculaties kunnen uitlopen. (Zie nr 6 op de afbeelding). Een gelukte oculatie kan je herkennen doordat de knop opvallend groot en gezwollen is. Ook is de schors van het schildje mooi groen.

Bij de "gelukte" oculaties op een bestaande (lei)fruitboom kan je boven de oculatie een kleine inkeping ("kerf") aanbrengen zodat het uitlopen bevorderd wordt. Het kerven kan dan het afknippen vervangen. Het kerven kan gebeuren met een metaalzaagje.

Bij de onderstammen waar de oculatie niet-gelukt is moet je niet snoeien. Deze onderstammen kan je binnenkort opnieuw enten.

TIP.
Onderstammen waar de oculatie mislukt is ent je dit voorjaar opnieuw.
Vanaf einde maart of begin april tot einde mei kan je bij goed weer de voorjaarsentingen in openlucht doen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM OCULEREN, CHIPBUDDEN EN ENTEN OP ONDERSTAMMEN:
Engelse griffel of verbeterde plakgriffel.
Oculeren, oogenten, chipbudding, enten en onderstamsoorten.
Oculeren en chip-budding op onderstammen.
Oogenten of chipbudden op onderstammen.

Onderstamkeuze voor de verschillende fruitsoorten.
Overzicht van de diverse entmethoden.
Tips voor het oculeren.
Vroeger en meer vruchten met de juiste onderstam.

Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden via email ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: planten vermeerderen, afknippen geoculeerde onderstammen, afknippen oculaties, oculeren, schildgriffelen, verzorgen oculaties, oculaties afknippen, oculaties onderstammen

De meeste tomatenrassen die je in de handel kan vinden groeien stamvormig (= indeterminate) op tot een hoogte van 1,5 of 2 meter.

Zelftoppende of determinate tomaten zijn bijzonder geschikt om in potten, hangpottten, kuipen en bloembakken te kweken. Ook eenvoudig te telen op de vensterbank gericht naar het oosten. Ze dragen talrijke kerstomaten in een rode, roze of gele kleur.

KENMERKEN.
Afhankelijk van het ras worden zelftoppende tomatenplanten slechts 20 tot 80 cm hoog.
De okselscheuten (dieven) zal je NIET verwijderen.
Zelftoppende tomatenrassen toppen zichzelf zodat de zijscheuten plots uitlopen en eindigen op een bloemtros. Men noemt deze zelftoppende/determinate of struikvormige tomatenrassen.
Deze groep van tomaten mag je niet dieven, want dan heb je maar weinig vruchten.

DIVERSE KLEUREN EN SMAKEN BIJ DE ZELFTOPPENDE TOMATENRASSEN.
Zelftoppende tomatenrassen zijn bijzonder geschikt voor potteelt of teelt in kuipen en hangpotten:
42 Days, Bali, Balkonzauber, Budai Torpe, Buissonante, Cerise Jaune, Fuzzy Wuzzy, Grushovka, Ida Gold, Napoli VF, Olomic, Orange,
Pendulina, Red Alert, San Marzanon Nano, Siberian Early, Sugar Baby, Thai Pink Egg, Thai Pink Egg, Tiny Tim, Tom Red,
Ventura, Washington Cherry, Whipper Snapper, White Bush, Yellow Taxi, ...

Voor 2016 werden hier de volgende zelftoppende tomatenrassen gezaaid en opgepot: 42 Days, Balcon Zauber, Cerise Jaune, Pendulina, Thai Pink Egg, Tiny Tim, Whipper Snapper en Yellow Taxi.
Behalve deze zelftoppende werden er in maart 2016 ook 24 stamvormige oude tomatenrassen gezaaid.
Mits wat zoeken kan je vanaf april in sommige tuincentra ook plantgoed van enkele zelftoppende tomatenrassen vinden.

ZAAIEN.
Indien je zelf tomatenplanten wil kweken in je tuin dan kan je die best binnenshuis tussen 10 en 20 (25) maart op een warme plaats (20-24°C) voorzaaien!
Vanaf zaaien tot inpotten zijn er ongeveer 17 dagen. (Tomaten die je op 21 maart zaait kan je op 7 april oppotten)
Tomaten die je nu zaait kun je rond begin (half) mei buiten plaatsen.
Op zoek naar een degelijk en praktisch tuinboek als handleiding voor een geslaagde moestuin?
Uitvoerige informatie over de rassenkeuze, teelt en verzorging van tomaten (en talrijke andere groenten) kan je vinden in de "Groente & Fruit Encyclopedie". Zie weblinks!
Probeer ook eens een voordracht/lezing ivm tomaten bij te wonen! Zie in de agenda van onze nieuwsbrief voor meer data en plaatsen...

TIPS VOOR HET VERSPENEN EN/OF OPPOTTEN.

- Wacht met verspenen tot er twee echte bladeren zichtbaar zijn.
- Maak de tere plantjes voorzichtig los met een stokje.
- Neem de plantjes vast met één van de zaadlobben (klein blaadje onderaan)
- Gebruik aangekochte (nieuwe) potgrond.
- Plaats de jonge plantjes zo diep mogelijk, maar de twee zaadlobben moeten net boven de grondoppervlakte blijven.
- Druk voorzichtig aan en giet even aan met water op kamertemperatuur.
- Bescherm de plantjes twee dagen tegen felle zon met vliesdoek (of krantenpapier).
- Ingepotte plantjes kan je best enkele dagen op 15 tot 18°C houden, daarna mag de temperatuur dalen naar 10-15°. Let op voor te koude nachten (lager dan 10°C), want dan krijg je een groeistilstand.

Nuttige Tips!
Verspenen van tomaten voor dummies. (Nieuwe venster)
Voor de teelt in openlucht kan je best vroegrijpende tomatenrassen zoals 42 Days, Pendulina, Siberian Early, Whipper Snapper en Yellow Taxi zaaien! (Of plantgoed aanschaffen)

Pendulina

Whipper Snapper

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM BIJZONDERE TOMATEN:
Overzicht van bijzondere tomatenrassen (zwarte, bruine, witte, gele, oranje, rode en groene tomaten. Stamtomaten, struiktomaten, roma en kerstomaten).
Tomaten zaaien van 10 tot 25 maart!

Groente- en Fruit Encyclopedie met zaai- en verzorgingstips voor tomaten en andere groenten.

Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
labels: determinate tomaten, zelftoppende tomaten, struiktomaten, struikvormige tomaten, tomaten niet dieven, determinate tomatoes, struik tomaten

Zaden van pitfruit- en steenfruitbomen heb je in het najaar of winter bewaard in potten opdat ze niet zouden uitdrogen ofwel om remstoffen af te breken.

Foto 1: pot met gelaagstapelde zaden. Door een aantal maanden koude (vorst) worden de remstoffen afgebroken. De koude behandeling kan je ook geven door de zaden een aantal weken in te vriezen.

Foto 2: perzikstenen uitleggen in zaaivoortje. Om de grond luchtiger te maken kan je wit zand in de grond mengen.

Foto 3: jonge perzikzaailingen.

Zaden van fruitbomen die je voor de winter verzameld en bewaard hebt kan je nu in volle grond op een zaaibed uitzaaien. Maak de grond op voorhand zaaiklaar.
De zaailingen zijn meestal sterkgroeiend en kan je gebruiken als onderstam voor halfstam- en hoogstambomen.
Perzikzaailingen zijn te gebruiken als onderstam voor andere perzik- en nectarinerassen. Sommige rassen behouden hun typische eigenschappen na het zaaien en kan je ook zonder te enten laten uitgroeien.

HET VOORKOMEN VAN VOGELSCHADE:
Tegen vogelvraat worden de zaaibedden afgedekt met vliesdoek, flodderplastiek of vogelafweernetten.

AANBEVOLEN ZAAIAFSTAND:
De zaaiafstand is afhankelijk van de hoeveelheid zaad per m2 en het kiemingspercentage. De rijafstand is 50 tot 70 cm. (Afstand in de rij 5 tot 10 cm)
Onder invloed van de weersomstandigheden kan het aantal zaailingen per bed sterk uiteenlopen.
Als de zaden onvoldoende koude kregen of te droog bewaard werden dan kiemen de meeste zaden het 2de jaar.

ZAAIWIJZE:
Opdat de kiemwortel recht omlaag zou groeien, leg je kastanjes steeds op dezelfde manier neer. De dofgekleurde plek ("de plaat"), komt naar beneden.
Gewone walnoten/okkernoten leg je met de naad verticaal. Legt je deze zaden anders, dan groeit de wortel met een kromming naar beneden. Bij het rooien geeft dit meer kans op wortelbreuk.
Perzikstenen worden ca 5 cm diep gezaaid en de stenen kan je voor het zaaien eerst een nacht in water laten weken. (Sommige kenners breken de stenen net voor het zaaien)
Later wordt op de rechte wortelhals van de zaailingonderstammen een ander ras geënt.
Kleinere zaden worden met zand uitgezaaid (bosbomen of sierbomen)
Afhankelijk van de plantensoort kan je breedwerpig ofwel op lijnen zaaien. Elke methode heeft zijn voor- en nadelen.

BIJZONDERE FRUITSOORTEN ZAAIEN?
Bijzondere fruitsoorten zoals aardbeien, kiwi, pawpaw, gojibes en kaki kan je best op een warme plaats zaaien in een pot of zaaikistje.
Ananaskers (Physalis pubescens) kan je tussen 16 en 31 maart op een warme plaats uitzaaien. (Zelfde werkwijze als tomaten zaaien. Kieming na 7-10 dagen.)
De optimale kiemtemperatuur is voor deze planten 20 tot 24°C.
Gebruik speciale zaai- & stekgrond en dek de zaaikist af met glas zodat de zaaigrond gepast vochtig blijft.

AFDEKKEN VAN DE ZADEN MET GROND:
Na het uitzaaien bedek je de zaden met grond (1,5 tot 2 x de zaaddikte). Zaden van 1 mm dikte bedek je met 2 mm zaaigrond.

BESCHERMEN TEGEN DICHTSLAAN, UITDROGEN EN VORST:
Dit is vooral van belang bij het uitzaaien van houtige gewassen.
Je moet voorkomen dat de grond dichtslaat bij zware regenval. De in het najaar gezaaide percelen kan je afdekken met takken, strooisel, gaatjesplastic of met groeidoek (vliesdoek).
Tegen felle zon en scherpe (uitdrogende) oostenwind kan je eveneens afschermen. O.a. belangrijk bij Acer en Amelanchier.
In het voorjaar moet je soms beschermen tegen lentenachtvorst
Zaaibedden kan je ook onder plastic kappen aanleggen.
Het afschermen van kweekbakken doe je met met rietmatten, glas, gaatjesplastic en vliesdoek.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM ZAAIEN:
Weblinks planten vermeerderen (stekken, afleggen en zaaien).
Houtige fruitplanten vermeerderen door zaaien, stekken en afleggen.
Zaaien van diverse fruitsoorten.
Betekenis van moeilijke woorden opzoeken (vaktaal, tuintaal).

Meer lezen over het planten en verzorgen van fruitsoorten in de Groente & Fruit Encyclopedie

Raising trees and shrubs from seed: http://www.forestry.gov.uk/pdf/fcpg018.pdf/$FILE/fcpg018.pdf

Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: zaaien fruit, laagstapelen zaden, zaden stratificeren, fruit zaaien, onderstammen zaaien, pitten zaaien

Er kan in april opnieuw lentenachtvorst komen. Voor de open fruitbloesems is dat niet zo goed, want bloemen die bevriezen geven geen vruchten meer!

Foto's:
Perzik, amandel, Japanse pruim, abrikoos en sleedoorn.
Sommige vroegbloeiende pruimenrassen bloeien nu en er kan nog lentenachtvorst komen.
Vandaag staan hier de Japanse pruimenbomen in bloei. De eerste bloemknoppen van de perzik- en abrikozenbomen staan hier ook open.

GEVOLGEN VAN LENTENACHTVORST.
Lentenachtvorst kan de geopende fruitbloesems beschadigen! Hierdoor is er een grote kans op een misoogst.

Niet-geopende bloesems verdragen iets meer vorst.

GEVOELIGE FRUITSOORTEN.
Steenfruitbomen (abrikoos, amandel, nectarine, perzik, kers, pruim) bloeien vroeger dan pitfruit (appel, peer) en zijn dan ook gevoeliger voor bevriezen van de bloemen.
Tijdens de bloei zijn diverse fruitsoorten heel gevoelig voor koude. Vroegbloeiende fruitsoorten hebben meer kans op vorstschade dan laatbloeiende fruitsoorten.
Vroegbloeiende fruitsoorten zijn abrikozenbomen, perzikbomen, nectarinebomen, amandelbomen, pruimenbomen, sleedoorn en kersenbomen.
Sommige fruitsoorten bloeien reeds rond half maart en de bloesems lopen dan risico op bevriezen. Gesloten bloemknoppen verdragen een lichte nachtvorst.
Laatbloeiende fruitsoorten zijn meestal niet gevoelig voor lentenachtvorst. Laatbloeiend zijn o.a. kweeperen, mispel, vlierbes, tamme kastanje, braambessen en herfstframbozen.
Kiwibessen (Actinidia arguta) in winterrust (= zonder bladeren) verdragen vorst tot -20°C. Eénmaal uitgelopen (jonge bladeren) zijn ze wel vorstgevoelig en moet je ze beschermen tegen de vorst. Jonge, aangekochte kiwiplanten die bij aankoop reeds uitgelopen zijn moeten goed beschermd worden tegen de vorst. Deze kiwibesplanten kan je beter begin mei in volle grond uitplanten.

PERCELEN OF TUINEN DIE MEER GEVOELIG ZIJN VOOR LENTENACHTVORST.
Op laaggelegen percelen en bij vroegbloeiende fruitsoorten is meer schade van lentenachtvorst mogelijk. Zorg dat er geen zgn "vorstkom" ontstaat en dat de koude lucht weg kan vloeien.
Op een hellend perceel plant je bij voorkeur de vroegst bloeiende fruitsoorten op het hoogste punt.

SCHADE VOORKOMEN VAN LENTENACHTVORST.
Door de zwarte strook onder de bomen zwart, onkruidvrij en gesloten te houden tijdens de bloei is er een warmteuitstraling van de grond waardoor een lagere temperatuur (-2 tot -3°C) verdragen wordt.
Ook bomen op kort gemaaid gras verdragen een iets lagere temperatuur (-0,5 tot -1°C.)

MAATREGELEN OM MINDER OF GEEN SCHADE VAN LENTENACHTVORST TE HEBBEN.
Een zwarte, gesloten en vochtige ondergrond kan veel warmte (2 tot 3°C.) uitstralen 's nachts, zodat schade door lentenachtvorst voorkomen wordt.
Maak de boomspiegel (zwarte strook onder bomen en struiken) vandaag onkruidvrij.
Leg een dunne laag GFT-compost op de boomspiegel.
Indien je een hak of schoffel gebruikt, zorg dan dat de grond opnieuw gesloten komt te liggen.
Is de grond droog en los maak hem dan eens goed nat. Als er regen voorspeld is hoef je geen water te geven.
Gras onder en nabij vroegbloeiende bomen & struiken moet je kort afmaaien en het gras verwijderen.
Voor de bloei mag je GEEN mulch van hakselhout of schors aanbrengen! Wacht hiermee tot NA de bloei.

Meer lezen over het voorkomen van lentenachtvorstschade aan fruitbloesem.

Foto van bloemknoppen van een vroegbloeiende pruimenboom, Prunus domestica 'June Blood' (syn. 'Kaapse pruimen') op 16/3/2013.

KRUISBESTUIVING GEEFT MEER VRUCHTEN.
Een goede kruisbestuiving zorgt bij vroegbloeiende fruitsoorten voor een betere vruchtzetting.
Ook bij zelfbestuivende perzik- en abrikozenbomen geeft bestuiving door een ander ras een betere oogst.
Voor een goede kruisbestuiving zijn er honingbijen, hommels en solitaire bijen nodig. Honingbijen vliegen niet als het regent zodat je op een regendag een bijenhotel kan maken voor solitaire bijen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM LENTENACHTVORST:
Bestuiving bij appelbomen is belangrijk.
Bestuiving bij kersenbomen is belangrijk.
Solitaire bijen in je eigen tuin zorgen voor meer vruchten.
Bodembedekking bij vroegbloeiende steenfruitbomen wegnemen.
Schade van vorst aan jonge bloesems voorkomen . (Frank Deboosere)

Woordverklaringen bij de bestuiving (deel 1).
Woordverklaringen bij de bestuiving (deel 2).

Meer lezen over de verzorging van fruitbomen in de Groente & Fruit Encyclopedie (Auteurs: Luc Dedeene & Guy De Kinder)

Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: lentenachtvorst, lentenachtvorst steenfruit, lentevorst, steenfruit vorst, vorstschade kersen, vorstschade voorkomen, fruit lentenachtvorst, LNV, lente nachtvorst

WAAROM?
Plant en pluk gezond (klein)fruit uit je eigen tuin!
Plant gemakkelijke, productieve fruitsoorten in je fruit- of siertuin.
Het is een groene investering die zichzelf snel kan terugverdienen, mits de juiste fruitsoorten en de gepaste plantafstand te kiezen.

WELKE?
Kies gemakkelijke fruitsoorten en fruitrassen die zelfbestuivend zijn en geen gewasbeschermingsproducten nodig hebben.
De uiterlijke kwaliteit is mogelijk wat minder dan winkelfruit, maar de betere smaak zal dat wel goed maken.

HOEVEEL?
Het is aan te raden niet te veel planten van dezelfde soort te planten, zodat je geen overvloed aan fruit moet oogsten, die je toch niet op kan krijgen.
Invriezen en verwerken tot jam, confituur, vruchtensap en vruchtenmoes is dan een oplossing.

WEINIG PLAATS?
Heb je weinig plaats en is je grond niet te nat? Kies dan voor kleinfruit (trosbessen, herfstframbozen, bramen) en eventueel ook steenfruit (pruimenbomen).
In de winkel kost kleinfruit en steenfruit (abrikoos, perzik, pruim) meer dan pitfruit (appel en peer).
Op 1 m² kan je reeds 1 zwarte trosbes ofwel 3 trosbessen (rood en wit/roze) planten.

De meest aanbevolen kleinfruitsoorten voor een kleine tuin zijn rode trosbessen, witte trosbessen, herfstframbozen, taybessen en Japanse wijnbessen.
Geef je toch de voorkeur aan appelbomen en je hebt heel weinig plaats? je kunt dan zgn "minitrees' planten, met als rassen 'Moonlight', 'Red Lane' en 'Sunlight'. Plantafstand 50 tot 80 cm.
Herfstframbozen, herfstbraam 'Reuben', taybessen, vijgen en kiwibessen 'Issai' kan je ook in potten op je terras of balkon kweken!
Ook sommige (zelftoppende) tomatenrassen kan je gemakkelijk in potten en bloembakken kweken: o.a. 42 Days, Balcon Zauber, Cerise Jaune, Pendulina, Tiny Tim, Whipper Snapper en Yellow Taxi.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM SNELDRAGENDE EN GEMAKKELIJKE FRUITSOORTEN:
Internetadressen waar je plantgoed van fruitbomen en fruitstruiken kan bekomen.
Gemakkelijke en snel producerende fruitsoorten.
Herfstframbozen planten in de tuin.
Kleinfruitsoorten voor kleine tuinen.
Mini-appelbomen of kolombomen.

Zelfbestuivende pruimenbomen planten in kleine tuinen.
Zelftoppende tomaten zaaien tot 31 maart!
Meer praktische teelttips voor fruitsoorten en bijzondere tomaten kan je lezen op onze FB-pagina.

Groente- en Fruit Encyclopedie met zaai, plant- en onderhoudstips voor fruitsoorten en bijzondere tomaten.

TIP!
Breng vandaag (op Paasmaandag) een bezoekje aan de plantenruilbeurs te B-9520 Sint-Lievens-Houtem. Voor een prikje kan je heel wat speciale planten bekomen! De auteur van deze nieuwsbrief zal daar in de namiddag ook zijn....
http://www.plantenruilbeurs.be/.

Volg de dagelijkse berichten voor je fruittuin op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: economische crisis moestuin, fruitrassen, fruitverwerking, gemakkelijkste fruitsoorten, gemakkelijke fruitsoorten, dummies fruitsoorten, fruit voor dummies

Enteling toegebonden met buddytape (mediafilm).

Enteling toegebonden met (blauwe)flexiband.

Oculaties van kersen.

WAT?
Plant in maart-april de losse geënte, niet-uitgelopen onderstammen (= handveredelingen) in volle grond uit.
Onderstammen waarvan de ent al bladeren vertoond, plant je vanaf 10 mei buiten uit.

Laat de wortels niet uitdrogen tijdens het planten, maar leg ze tijdelijk in het water.
Bij droog weer en droge grond kan je best even aangieten met water.
Regenweer tijdens het uitplanten is gunstig, mits de grondstructuur behouden blijft.

NAZORGEN BIJ ALLE GEËNTE BOOMPJES.

Foto 01: Geënte kersonderstammen en één gelukte oculatie in het midden.
Wildopslag die nu zichtbaar is kan je best tijdelijk laten staan als saptrekker zodat het sap sneller bij de enten komt.

Bij de gelukte oculaties kan je de wildopslag uitdunnen zodat de oculatie beter zichtbaar wordt. (Zie middenste boompje op de foto)

Vanaf 15 april tot juli wordt de wildopslag uitgedund en later volledig verwijderd. De entwas en het bindmateriaal wordt ook gecontroleerd.
Vanaf juni kan je steunmateriaal plaatsen om rechte bomen te bekomen.

Door de geënte onderstammen tijdig uit te planten op een voedzame grond krijg je de sterkste groei.
Een ruime plantafstand geeft een vlakke (= horizontale) takkenstand, zodat de bomen sneller productief zijn.
Een te dichte (nauwe) plantafstand geeft steil groeiende vertakkingen die een slechte boomvorm geven.
Meer lezen over het uitplanten van geënte onderstammen.

NUTTIGE WEBLINKS.
Bij goed (droog) weer overdag (+12°C) kan je in openlucht onderstammen terplaatse enten. Voor het omenten van oude fruitbomen of druivenplanten kan je beter wachten tot begin of half april.
Meer lezen over planten vermeerderen door middel van oculeren, enten, griffelen en chip-budding.
Geoculeerde onderstammen afknippen in maart.
Vroeger en meer vruchten met de juiste onderstam.
Voorjaarsenting met de Engelse- of verbeterde plakenting.
Meer (horizontaal groeiende) zijtakken door te kerven.

Maandelijks fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: planten vermeerderen, onderstammen, enteling, enten, uitplanten onderstammen, uitplanten enten, bescherming enten, entelingen uitplanten, uitplanten entelingen

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN!
De Fruit-ABC-Nieuwsbrief met praktische fruitinformatie (10 blz, A4-formaat) werd vandaag verstuurd!
Onderwerpen in de nieuwsbrief van 1 april:

SNOEI.
Fruitsoorten te snoeien in april.
Druiventakken horizontaal buigen (Guyot methode).
Kerven om meer zijhout te krijgen.
Pruimenbomen snoeien en uitbuigen.
Zoete kersenbomen snoeien en uitbuigen.

VERMEERDERING.
Fruitsoorten te stekken in april.
Gelaagstapelde zaden uitzaaien.
Meerdere fruitrassen op één boom enten!

PLANTEN.
Combinatieteelten: goede en slechte buren. (PDF te downloaden)
Kiwibessen passen ook in de kleine tuin. (Zelfbestuivende kiwibes 'Issai')

ONDERHOUD.
Gezaaide tomaten oppotten en op een lichtrijke plaats zetten.
Laagstambomen zonder bloemen? Oorzaken en behandeling.
Lentenachtvorst schade voorkomen aan bloesems.
Oorwormen schuilplaatsen maken. Oorwormen ruimen veel schadelijke insecten op!
Taxuskever doet veel schade bij fruitplanten in potten.
Witziektepluimen bij appelbomen verwijderen.
Zure kersenbomen (krieken) met bloesemsterfte?

ALLERLEI.
Fruit kweken op uw terras.
Boompalen bij fruitbomen.
Onderwerpen in volgende nieuwsbrief.

BOEKENTIPS
Tijdelijke kortingsbon van 5 € bij aankoop van de Groente- en Fruit Encyclopedie, 8ste druk.
Gemakkelijk fruit. Uit eigen tuin, van terras of balkon.

AGENDA
Lezingen/voordrachten, lessen en workshops over snoeien, enten, planten, teelt en verzorging van fruit en bijzondere tomaten.
TuinAgenda: tuinbeurzen, planten ruilen, snoeilessen, snoeidemonstraties, workshop snoeien, entlessen, fruitinfo.
Probeer eens een praktische snoeiles bij te wonen! In april zijn er verschillende snoeicursussen in Nederland en Vlaanderen. Data en plaatsen staan in onze TuinAgenda.

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN (Knipsel uit de agenda)
Volg eens een praktische snoeiles of voordracht! Er zijn verschillende snoeicursussen in Nederland en Vlaanderen. Data en plaatsen staan in onze TuinAgenda.

De FruitABC-nieuwsbrief verschijnt één keer per maand.
In de nieuwsbrief van april vind je teelttips, snoeitips en vermeerderingstips voor alle fruitsoorten.
Tijdelijk kan je deze nieuwsbrief hier downloaden.

GRATIS NIEUWSBRIEVEN MET TIPS ONTVANGEN?
Deze blogberichten ELKE DAG in je mailbox? Dagelijks praktische tips voor de fruittuin in je mailbox. (U ontvangt een bevestigingsmail, die je moet bevestigen)
Eén keer per maand tips voor de fruittuin in je mailbox? Eén keer per maand de fruittips en tuinagenda te ontvangen.
Volg de dagelijkse berichten en praktische tips voor de fruittuin op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Een dagelijkse teelttip voor fruit op onze Facebookpagina

labels: oppotten tomaten, kroongriffelen, druiventakken horizontaal buigen, zoete kersen, meeldauw appel, lentenachtvorst, taxuskever, wintervorst perenbomen, kersen uitbuigen

De bloei van de meeste fruitbomen is ca 3 weken later dan vorig jaar, zodat binnenkort alles tegelijk kan bloeien. Voor een goede kruisbestuiving moeten er tijdens de bloei voldoende honingbijen, hommels en solitaire bijen aanwezig zijn.
Indien nodig kan de snoei van fruitbomen nog steeds gebeuren. Ook een correctie van de wintersnoei is nu mogelijk. Lichte nachtvorst en stormweer is geen probleem om overdag te snoeien.

Een deskundige fruitsnoei doe je zoveel mogelijk in de juiste maand. Bekijk nu de handige fruit-snoeikalender; een handig overzicht wanneer wat te snoeien. Eenvoudig op te zoeken in deze "Fruit ABC-Snoeikalender".
Een onderhouds- en vormsnoei kun je in april doen bij appelbomen, kweeperenbomen, perenbomen, appelperen, mispelbomen, trosbessen, bramen, frambozen, blauwbessen, hazelaars en zwarte vlier.
Snoeien in april is meer groeiremmend dan snoeien in de winter. De bloemknoppen zijn nu goed te herkennen. Bloemknoppen breken in april gemakkelijk af als je snoeihout verwijderd.
Ook in april kan u in Nederland en België lessen en lezingen ivm snoeien van fruitbomen (en leifruitbomen) volgen. Zie agenda in de FruitABC-Nieuwsbrief van april! (Weblink "maandelijkse nieuwsbrief")

SNOEIEN VAN PITFRUITBOMEN IN APRIL.

Snoeien van fruitbomen: kweeperenbomen/ kweeperenstruiken (Cydonia oblonga), gewone perenbomen (Pyrus communis) en appelperen (Pyrus pyrifolia).
Zowel oude als jonge fruitbomen kunnen in april gesnoeid worden!
Fruitbomen die onlangs geplant werden kan je best goed terugsnoeien zodat ze beter hergroeien.
Hebt je laagstam appel- en perenbomen die geen bloemknoppen hebben, dan kan je hier ook een correctie van de wintersnoei doen. Snoei het vruchthout dat te lang is terug tot op enkele knoppen kort bij de gesteltak. Te dikke takken boven in de boom kan u nu ook wegnemen.

SNOEIEN VAN STEENFRUITBOMEN IN APRIL.
Met het snoeien van de meeste steenfruitbomen (pruimen, abrikozen en perzik) kan je beter wachten tot ca 1/2 april. Kersen behoren ook tot de groep steenfruit, maar die mogen tijdens de bloei ook reeds gesnoeid worden.
Probeer alle verdroogde vruchten (mummies) in de bomen goed te verwijderen. Mummies zijn een besmettingsbron voor het nieuwe groeiseizoen.

HOUTIG KLEINFRUIT SNOEIEN IN APRIL.
Krentenboompje (Amelanchier), Appelbessen (Aronia), bottelrozen (Rosa pendulina), gele kornoelje (Cornus mas), gojibes (Lycium) en zanddoorn/ duindoorn (Hippophae rhamnoides).
Ribes-soorten : jostabessen (Ribes 'Jostaberry'), kruisbessen/stekelbessen (Ribes uva-crispa), rode & witte trosbessen/Sint Jansbessen (Ribes rubrum), zwarte trosbessen (Ribes nigrum), ...
Vaccinium-soorten: blauwe bessen (Vaccinium corymbosum) en andere Vaccinium-soorten.
Verwijder nu de afgestorven takken bij de honingbessen (Lonicera kamtschatica).

WARMTEMINNENDE FRUITSOORTEN SNOEIEN (KUIPPLANTEN).
Citrus-kuipplanten, Japanse wolmispel/ loquat (Eriobotrya) en passievrucht (Passieflora).
Controleer de potgrond van de kuipplanten op de aanwezigheid van larven van de taxuskever!

GELUKTE OCULATIES SNOEIEN.
Geoculeerde onderstammen snoei je boven de oculatie af. Hierdoor is de oculatie (of chipbudding) verplicht tot uitlopen.

Foto 01: Kersonderstam met 2 oculaties. Enkel de bovenste oculatie groeit uit. Knip de onderstam ca 10 cm boven de oculatie af. Wilde scheuten van de onderstam blijven tijdelijk behouden tot de oculatie ca 8 cm gegroeid is.

NIET SNOEIEN!
Kiwi's, kiwibessen, druiven en notenbomen mag je NIET snoeien in april! Een te late snoei bij deze fruitsoorten geeft sapverlies (= "bloeden") en een ernstige groeiremming.
Mannelijke planten van kiwi en kiwibessen worden NA de bloei gesnoeid. (Juni)

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM SNOEIEN:
Geoculeerde onderstammen insnoeien!
Bramen leiden en snoeien (Rubus fruticosus) .
Peren-leivormen snoeien.
Snoeikalender per maand voor fruitsoorten (fruitstruiken, fruitbomen, druiven en kleinfruit).
Tweemaaldragende frambozen (Rubus idaeus cv's) snoeien.
Veilig snoeien van fruitbomen (Denksport, combineren).
Wortelsnoei als groeiregeling en om meer vruchten te bekomen (Volledig artikel).
Groente- en Fruit Encyclopedie met snoeiinformatie van fruitbomen en kleinfruit.

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm bijzondere tomaten en fruit op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Maandelijkse Nieuwsbrief met praktische tips ivm praktische werkzaamheden ontvangen? Schrijf je hier in voor de maandelijkse Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: snoeien, fruit snoeien, snoeikalender, fruitsnoeikalender, fruit snoeien in april, fruit snoeien april, fruitbomen snoeien april, snoeien april, snoeien tijdstip, snoeien in april, snoeigids

Het vermeerderen van fruitsoorten of onderstammen door stekken doe je in de juiste maand en je kan dit opzoeken in de "Fruit ABC-Stekkalender".
Houtig kleinfruit en druiven kun je vermeerderen door stekken. Ook sommige sierstruiken kan je nu stekken. Houtig kleinfruit zijn trosbessen, kruisbessen, bramen en frambozen.
Zeer gemakkelijk wortelen de rode trosbessen, witte trosbessen, zwarte trosbessen en jostabessen. Je kan deze vandaag ook nog vermeerderen door stekken!

TIPS BIJ HET STEKKEN.
Stekken van vijgen en druiven steek je in speciale stekgrond. (Meestal minimum 15°C.)
Als er teveel zonlicht is dan moet je afschermen om verwelking en verbranding te voorkomen.
Om de stekken te snijden gebruikt je een scherp mes of een scherpe snoeischaar.
Winterstekken of houtstekken worden in de rustperiode, zonder bladeren genomen. Je kan de vroeger gemaakte winterstekken nu uitplanten. (Zie foto)

STEKPLAATS.
Sommige fruitsoorten kan je best in potten onder glas (kas) stekken, maar de meeste soorten kunnen ook als winterstek in openlucht ingekuild worden.

Buiten ingekuilde/ ingelegerde stekken worden deze maand afzonderlijk uitgeplant in volle grond.

Foto 1: Winterstekken van kwee (Cydonia oblonga) uitgeplant. Om de grond luchtiger te maken werd er zand toegevoegd. Op deze winterstekken kan je later peren oculeren of enten. (In april kan je in openlucht op vaststaande onderstammen enten)

In een te droge periode moet je de winterstekken regelmatig (wekelijks) water geven. De dag na het geven van water kan je best de grondoppervlakte oppervlakkig hakken of schoffelen.
Een bescherming tegen te felle zon met vliesdoek is gunstig voor een betere beworteling te bekomen.

Gewortelde stekken die in een kas/serre stonden om te wortelen mogen pas rond half mei buiten gezet worden.

PLANTENSOORTEN TE STEKKEN IN APRIL.
- Houtig kleinfruit:
Blauwe bessen (Vaccinium c.), rode en witte trosbessen (Ribes nigrum) en zwarte trosbessen (Ribes rubrum).
- Warmteminnende fruitsoorten:
Druiven (Vitis vinifera), passiebloem/passievrucht (Passieflora), vijg (Ficus carica) en wolmispel of loquat (Eriobotrya).
Ingekuild snoeihout van druiven en vijgen kan je ook nog gebruiken om te stekken mits het snoeihout eerst een nacht in water te dompelen.
Sommige fruitsoorten kan je in de kas/serre stekken, maar de meeste soorten plant je als winterstek in openlucht uit.

WORTELSTEKKEN NEMEN IN APRIL.
Je kan nu wortelstekken van bramen (Rubus fruticosus) en van frambozen (Rubus idaeus) nemen.
Ben je op zoek naar jonge plantjes?Breng dan een bezoek aan een plantenruilbeurs (o.a. te Putte en te Hombeek). Data en adressen vind je in onze nieuwsbrief in de rubriek "Agenda".

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM STEKKEN VAN PLANTEN:
Tips voor het uitplanten van winterstekken.
Stekkalender voor alle fruitsoorten.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Winterstekken van trosbessen of aalbessen.
Fruitsoorten vermeerderen door stekken (index-pagina). Werkwijze bij het stekken van houtige planten.
Planten vermeerderen d.m.v. zomerstekken (basisinformatie).
Stekken van blauwe bessen (Vaccinium corymbosum).
Stekkalender voor ALLE fruitsoorten.
Stekken en stektijdstip van alle fruitplanten in de fruitstekkalender.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten. Zaaien, stekken, afleggen, marcotteren, oculeren en enten.
Werkwijze bij het stekken van diverse fruitsoorten (index-pagina).
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten. Planten vermeerderen door stekken, afleggen, marcotteren, oculeren en enten.
Winterstekken in volle grond uitplanten (maart en april).

Volg de dagelijkse berichten en praktische tips op twitter! http://twitter.com/gdekinder
Maandelijks praktische fruittips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: plantenvermeerdering, stekkalender, planten vermeerderen, stekken in maart, fruit stekkalender, fruit stekken maart, stekken in maart, vermeerderen planten, winterstek, vermeerderen, planten stekken

PLANTTIPS.
Ruim planten, matig bemesten en snoeien geeft de fruitbomen een betere hergroei.
Elke winter (en voorjaar) worden er fruitbomen en fruitstruiken geplant.
Voor een optimale groei moet je elke fruitboom steunen met een boompaal. Tussen de boomstam en de steunpaal is de afstand 10-15 cm.
Laat de boom niet schuren tegen de paal, maar maak hem met een ruime lus vast. (Bindbuis in de vorm van een zgn "platte acht").

ZORGEN NA HET PLANTEN.
Op de boomspiegel kan je stalmest, compost of half verteerd hakselhout aanbrengen zodat de vochtigheid en het bodemleven eronder optimaal is. Probeer de stam vrij te houden van het afdekmateriaal.
Laat het eerste jaar geen of slechts heel weinig vruchten staan aan de fruitbomen. Je kan nu reeds de meeste bloemen verwijderen, zodat uitputting voorkomen wordt.
Een fruittuin met herinplant vraagt wat extra aandacht voor het planten. Herinplant is als u opnieuw fruitbomen of kleinfruit plant waar eerder reeds fruitsoorten stonden.
Tagetes (afrikaantjes) hebben een aaltjesdodende werking en kunnen deze maand op een warme plaats gezaaid worden. (Zie afbeelding van Tagetes patula)
Voor een optimale groei laat je het eerste groeijaar geen onderbegroeiing toe. Probeer wekelijks te schoffelen om een zwarte boomstrook van 60 tot 90 cm aan te houden.

SLECHTE HERGROEI VERHELPEN.
- Komt uw fruitboom na het planten nog niet in de groei? Controleer of de grond niet te droog is. Indien de grond erg droog is dan kan je éénmaal per week een flinke hoeveelheid water geven aan die boom.
- Bomen die in de winter te nat stonden komen mogelijk niet in de groei doordat er wortels afgestorven zijn. Probeer de grondoppervlakte oppervlakkig los te maken en bedek de grond rond de stam met een 3 cm compost. (De stam iets vrij houden)
Je kan de fruitboom uit de grond halen en daarna op een verhoogde rug planten.
- Bomen die te diep geplant werden hergroeien ook slecht. Fruitbomen moeten met hun bovenste wortels net onder de grondoppervlakte te zitten. Indien nodig kan je de boom uit de grond halen en minder diep planten. Na het herplanten de boom vastmaken aan de boompaal en wekelijks water geven!

- Perzikbomen die in het voorjaar geplant werden hergroeien mogelijk ook moeilijk. U kan dan alle zijtakken tot 5-10 cm van de stam/harttak wegknippen zodat de hergroei verbeterd. Ook takverkaling wordt door dit terugsnoeien voorkomen!
- Het takkengestel van de bomen moet ongeveer hetzelfde volume hebben als het wortelgestel. Heb je maar zeer weinig wortels dan moet je alle takken zeer goed terugsnoeien.
- Maak de grond op de zwarte boomstrook regelmatig oppervlakkig los met een hak of schoffel.
- Bedek de zwarte plantstrook of boomstrook met een dunne laag compost.

Foto van de roodvlezige appelboom 'Niedwetskyana'. De boomstrook of boomspiegel wordt vrij van concurrerende begroeiing (onkruiden, gras, ...) gehouden. Met een hak of schoffel maak je de grond rond de boomstam oppervlakkig los.

Om kruipende boterbloem te verwijderen kan je best de grond opsteken met een riek en daarna alle boterbloemen en uitlopers oprapen.
Kruipende boterbloem heeft een voorkeur voor grond met een slechte grondstructuur. Kalk strooien en de grondstructuur verbeteren (met de riek) kan helpen in de bestrijding. Laat de zuurheidsgraad (pH) van uw tuingrond eens onderzoeken in een tuincentrum zodat je weet hoeveel kalk u mag strooien.

Meer lezen over fruitsoorten optimaal laten hergroeien na het planten.
Zie ook blog "Nazorgen bij het planten van fruitbomen"

Groente- en Fruit Encyclopedie met complete teeltinformatie van alle fruitsoorten.

Maandelijks praktische fruittips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: optimale hergroei, planten fruitbomen, planten fruitsoorten, fruitsoorten planten, fruitbomen planten, fruit planten, verzorging fruitbomen, planten van bomen

Foto 01: Tweemaaldragende en herfstframbozen voor potteelt op terras en balkon.

Foto 02: Blauwe bessen hebben witte, urnevormige bloemen en lekkere bessen!

Foto 03: Vijgenplanten in potten en kuipen die binnen overwinterd werden kunnen nu buiten geplaatst worden. Bij sommige rassen zijn de jonge vruchten reeds zichtbaar!
Als potgrond voor vijgen kan je een mengsel van zand (1/4), klei (1/4) en potgrond (1/2) gebruiken. Een combinatie van humusrijke zandgrond (1/2) en potgrond (1/2) is ook mogelijk. Jaarlijks wat kalk geven is gunstig.

Foto 04: Zelftoppende of struikvormige tomaten kan u nu in potten opkweken en vanaf begin/half mei buiten plaatsen. Jonge tomatenplanten zijn vorstgevoelig!

Sommige kleinfruitsoorten zijn ook in potten, kuipen of emmers te kweken.
Vooral herfstframbozen, taybessen, kiwibes 'Issai', vijgen en blauwe bosbes hebben weinig teeltproblemen en geven een snelle bessenproductie. (Op foto gele en rode herfstframbozen in pot)
Ook de herfstbraam 'Reuben' is geschikt voor grote (hang)potten en kuipen.
Trosbessen, frambozen en taybessen zijn goedkoop in aanschaf en zijn bijzonder goed winterhard. Olijven, passieflora (passievruchten) en vijgen in pot vragen een goede bescherming tegen strenge wintervorst. (Bij voorkeur kan je deze 3 fruitsoorten binnen overwinteren).
De zelfbestuivende (parthenocarpe) kiwibessen 'Issai' en 'Kokuwa' zijn zeer winterhard, maar de jonge scheuten zijn erg vorstgevoelig zodat binnen plaatsen bij gevaar op lentenachtvorst aan te raden is.
Doordragende aardbeienplanten kan je nu in april ook in potten en bloembakken planten. Geef de planten jaarlijks nieuwe potgrond om aantasting door de taxuskever te voorkomen!
Zelftoppende (laagblijvende) tomaten kan je vanaf begin mei op een zonnig terras plaatsen. Een regenbescherming is wenselijk voor tomatenplanten.
Een gepaste watergifte, bemesting en verzorging is wel noodzakelijk. Ook moeten de planten voldoende zonlicht krijgen.
Druiven zijn minder geschikt om in potten te kweken, tenzij enkel de sierwaarde belangrijk is.
Meer lezen over fruitsoorten in potten.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM FRUITSOORTEN VOOR HET TERRAS:
Bijzondere tomaten voor terras- en balkonteelt.
Combinatieteelten. Goede en slechte buren.
Fruitsoorten die je in de schaduw kan planten.
Herfstframbozen snoeien is eenvoudig.
Gemakkelijkste fruitsoorten voor dummies.
Kleinfruit voor kleine tuinen.
Vorstbescherming van kuip- en terrasplanten vraagt aandacht bij strenge wintervorst.
Vijgen beschermen tegen de vorst.

Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van alle fruitsoorten.
Gemakkelijk fruit uit eigen tuin, van balkon en terras.

Maandelijks praktische fruittips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: fruit in potten, gemakkelijk fruit, kleinfruit potten, fruit op het terras, terrasplanten fruit, pitten fruit, fruit terras, potten fruit, fruit in pot kweken, terras fruit, balkon fruit

De temperaturen stijgen geleidelijk en het is dus goed weer om fruitsoorten in pot zoals kiwibessen te planten.
In de meeste tuincentra is er nu plantgoed van de kiwiberry (Actinidia arguta) beschikbaar. Ook als kuipplant op het terras kan je de kiwibes 'Issai' en 'Kokuwa' gebruiken!

Kiwibessen (Actinidia arguta) zijn heel gemakkelijk te kweken in matig warme, beschutte tuinen!
Breng meer kleur en smaak in uw tuin met een minder alledaagse fruitsoort, de kiwibes. Het is een opvallend sierlijke klimplant die ook in de siertuin een plaats mag hebben.
De zoete, groene, onbehaarde bessen (minikiwi's) rijpen vanaf begin/ half september gedurende een drietal weken. Ze zijn te eten zonder te pellen en zijn bijzonder rijk aan vitamine C. Volwassen planten kunnen tot 30 kg bessen produceren.
Kiwibessen zijn gemakkelijke klim- en leiplanten die wel enige steun vragen. Een pergola of een zonnige muur (schutting) met horizontale draden zijn zeer geschikt. Ze vragen een gematigd en vochtig zomerklimaat in openlucht.
Deze bijzondere fruitsoort kan best bestoven worden door een mannelijke kiwibes. Er bestaat ook twee parthenocarpe kiwibessen Actinidia arguta 'Issai' en 'Kokuwa' die zonder bestuiving vruchten dragen. Met een extra mannelijke bestuiver worden de bessen dikker. Deze zelfbestuiver 'Issai' kan ook in een grote pot op uw terras gekweekt worden.
Kiwibessen zijn weinig vatbaar voor schimmelziekten, waardoor biologische teelt mogelijk is. De druifachtige bessen zijn rijk aan vitaminen, nuttige mineralen en antioxidanten.

VORSTGEVOELIG?
In winterrust is de kiwiberry bijzonder winterhard.
Eenmaal uitgelopen (april, mei) zijn de jonge delen wél vorstgevoelig!!
Indien de jonge delen bevriezen, dan is er geen oogst dat jaar en hergroeien de planten normaal.
Bij dreigende nachtvorst kan je best een vliesdoek aanbrengen als beschutting. Overdag verwijder je die bescherming, want anders lopen de knoppen nog sneller uit.
Zorg voor een zwarte, gesloten en vochtige plantstrook vanaf begin april zodat deze 3° warmte kan uitstralen tijdens de koude nachten! Gras kan je best zo kort mogelijk afmaaien!

PLANTTIPS VOOR KIWIBESSEN.
De plantafstand is 3 meter tussen de rijen en 1,25 of 2,5 (3) meter in de rij.
Een goede, vochthoudende grond is nodig tijdens de groeiperiode. (Daarom niet aan een zuidenmuur planten, daar is het meestal te droog)
De zelfbestuivende (parthenocarpe) kiwibessen 'Issai' en 'Kokuwa' kunnen schuin omhoog geleid worden zoals bramen en frambozen.

De gewone vrouwelijke kiwibessen kunnen beter aan een T-balk omhoog geleid worden en bovenaan aan draden geleid worden.
Om vruchten te bekomen hebben de meeste vrouwelijke kiwibessen stuifmeel van een mannelijke kiwibes (vb. 'Weima') of van een mannelijke kiwi (Actinidia deliciosa).
Parthenocarpe rassen zoals 'Issai' en 'Kokuwa' geven bessen zonder bestuiving. Indien er een mannelijke bestuiver (mannelijke kiwibes of een mannelijke kiwi) in de omgeving staat dan zijn de bessen groter en bevatten ze zaden.
Plant geen kiwibessen op laag gelegen, vorstgevoelige percelen, want de kans op een misoogst is dan groot. Meestal overleven de planten deze lentenachtvorst, maar je hebt een jaar geen bloemen en vruchten.

NAZORGEN.
In april en mei kan er nog nachtvorst voorkomen. Bescherm indien nodig uw uitgelopen kiwibesplanten 's avonds met groeidoek of noppenfolie, want de jonge scheuten bevriezen snel!
De grondoppervlakte onder de kiwibessen kan u in april en mei best onbedekt laten! Een zwarte, gesloten en lichtvochtige grond onder de planten kan tot 3° warmte uitstralen zodat bij een nachtvorst van -3°C er toch geen schade is.
Met het afdekken of mulchen van de plantstrook kan u best wachten tot half mei (= einde vorstgevaar).

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM KIWIBESSEN - KIWIBERRIES - ACTINIDIA ARGUTA:
Kiwi's en kiwibessen snoeien (januari).
Lentenachtvorstschade aan fruitbloesems en kiwibessen kan je voorkomen!
Adressen waar plantgoed van kiwibessen/ kiwiberry (Actinidia arguta) te bekomen is.

Kiwibessen planten en verzorgen.
Meer lezen over de vermeerdering en snoei van kiwi's.

Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van alle fruitsoorten.
Gemakkelijk fruit uit eigen tuin, van balkon en terras.

Maandelijks praktische fruittips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: Actinidia arguta, arguta kiwi, druifkiwi, kiwiberry, kiwibessen, kiwibes, kale kiwi, gladde kiwi, kiwi arguta, actinidia, kiwiberries, kiwi bessen, arguta kiwi, Issai, zelfbestuivende kiwibes, slingerplant

Het blijft de komende dagen tamelijk zonnig & bewolkt weer en dan kunnen we in openlucht enten. Bewolkt en warm groeizaam weer zijn gunstig om dit werkje uit te voeren.
Jonge fruitbomen (2-10 jaar) kunnen als ze niet voldoen omgeënt worden met een ander fruitras.
U kan zelf een duoboom, trioboom, familieboom en pallieterboom maken!

OMENTEN VAN FRUITBOMEN DOOR MIDDEL VAN DE KROONGRIFFEL.
Van een gezond groeiende boom kunnen alle takken afgezaagd worden, waarna op elke tak een nieuw productief ras geënt wordt.
Nadat de enten in groei zijn wordt het meeste vruchthout van de vroegere boom verwijderd.
Het enthout voor het omenten door middel van de kroongriffel werd in januari geknipt. Na een langdurige, koude winter kan u soms van sommige bomen nog enttwijgen knippen. (Dit is niet het geval in april 2014)

WELKE FRUITBOMEN KAN U OMENTEN?
Appel-, peren- en kersenbomen laten zich gemakkelijk omenten. U kan een 2de en 3de ras enten op een bestaande boom die minstens een jaar geplant is.
Fruitbomen ouder dan 8 jaar kan je beter niet omenten. Als de boom niet meer voldoet dan kan u die beter rooien en een nieuwe boom planten.

GEBRUIK VAN ENTWAS BIJ HET ENTEN.
Bij deze entmethode zijn er grote wonden die met entwas waterdicht worden gemaakt.
De enttop wordt ook ingesmeerd om te voorkomen dat deze zou uitdrogen.

ENTMETHODE VOOR HET OMENTEN.
- Kroongriffel
- Stekelvarkensgriffel of steekgriffel
- De spleetenting. Enkel aan te raden voor pitfruitbomen (appel, peer, kweepeer).
Deze entmethode is enkel toe te passen op vaststaande onderstammen die goed groeien.
De maand april is de beste maand om dit werkje toe te passen! Bewolkt niet te warm weer is gunstig voor het enten.
Hebt u geen ervaring met enten dan kan je best eerst een praktische les over enten volgen. Zie agenda in de FruitABC-nieuwsbrief! (Inschrijven op deze GRATIS nieuwsbrief onderaan dit bericht).

Foto van een dubbele spleetenting op een dikke onderstam. De wilde scheuten van de onderstam worden ingekort en uitgedund.

WAAROM OMENTEN?
De bestuiving en vruchtzetting kan verbeteren door het kroonenten.
De oude boom moet niet verwijderd worden maar wordt als onderstam of tussenstam gebruikt, waarbij de productie snel hoog is.
Je kan de bestuiving verbeteren, door een 2de of 3de ras te enten op uw fruitboom. Appelbomen met twee verschillende rassen noemt men duo-appelbomen. Een betere kruisbestuiving zorgt voor meer en grotere vruchten.
Een makkelijke en veilig toe te passen entmethode bij het omenten is de kroongriffel. De lukking met deze methode is meestal goed.
De griffelwonden groeien traag en soms minder goed toe. Deze methode is bruikbaar voor zeer dikke onderstammen of voor iets oudere om te enten appelbomen.
Je kan snel opnieuw oogsten van deze fruitbomen. Je kan ook meerdere appelrassen op één appelboom enten zodat kruisbestuiving optimaal wordt.

Een duo-boom is een fruitboom met twee verschillende rassen.
Een trio-boom is een fruitboom met drie verschillende rassen. vb. Een appelboom bestaande uit 'James Grieve', 'Oogstappel' en 'Schone van Boskoop'.
Een familieboom of pallieterboom is een boom waarop meer dan 10 of meer verschillende rassen geënt worden.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM OCULEREN, CHIPBUDDEN EN ENTEN OP ONDERSTAMMEN:
Betere bestuiving door het oculeren (duo-boom, trio-boom).
Enthout of griffelhout knippen en koel bewaren.
Geoculeerde onderstammen afknippen in maart.
Kiwi's enten is niet moeilijk.
Kroongriffelen van fruitbomen voor het omenten
Oculeren, oogenten, chipbudding, enten en onderstamsoorten.
Oculeren en chip-budding op onderstammen.
Oogenten of chipbudden op onderstammen.
Onderstamsoorten en te enten fruitsoorten.

Onderstamkeuze voor de verschillende fruitsoorten.
Overzicht van de diverse entmethoden.
Plakenten of copuleren van onderstammen.
Tips voor het oculeren.
Verwantschap en plantenfamilie bij het enten en oculeren.
Vroeger en meer vruchten met de juiste onderstam.

Nota:
Volgens sommige kenners kan u de ent beter aan de oostzijde van de takken plaatsen. Een naar het oosten gerichte enting zou droger zitten en minder snel afsterven t.g.v. schimmelaantastingen.

Maandelijks praktische fruittips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: fruitbomen omenten, kroonenten, kroonenting, kroongriffel, omenten, omgriffelen, omenten, bestuiving verbeteren, duoboom maken, duoappel maken, duo-appelbomen.

Een bijzondere fruithaag van perzikbomen kan je zelf ook maken!
Diverse fruitsoorten zijn te gebruiken als verticaal groeiende leivorm: appel-, peer-, kers- en pruim.
Oude perziktakken met takverkaling geven onderaan geen nieuwe twijgen meer. Enkel aan het uiteinde is er nog voldoende hergroei.
De levensduur van perzikbomen is relatief kort (10-15 jaar), maar bomen (en verticale leivormen) die je jaarlijks snoeit blijven groeikrachtig en de bomen blijven langer leven.
Over het gebruik van perzikbomen als leivorm is maar weinig informatie te vinden, vandaar de onderstaande info.

Perzikbomen kan je snoeien vanaf 10 april (bloei) tot half september.

PLANTTIPS.

Gebruik bij voorkeur eenjarige, laag vertakte perzikbomen om als verticale snoer te laten groeien.
Kies bij voorkeur rassen die weinig vatbaar zijn voor krulziekte. Gezonde rassen zijn o.a. Avalon Pride, Benedicte, Red Haven, Revita en Reine de Vergers.
Probeer meerdere (vroege, middentijdse en laatrijpende) rassen aan te planten zodat je een oogstperiode vanaf juli tot begin september hebt.
Perzikbomen kan je snoeien vanaf begin/half april. Als de bloemknoppen goed zichtbaar zijn is het gemakkelijkst om te snoeien.
Het aanplanten van jonge vertakte snoeren (of struiken) is goedkoper dan deze van voorgevomde vormbomen (palmet, ...).
Kies bij voorkeur voor ziektetolerante perzikrassen geënt op de onderstam 'St Julien A' (of perzikzaailing). Hoogstamperzikbomen gebruik je niet als leivorm omwille van de te sterke groei van de onderstam.
Perzikbomen hebben een voorkeur voor een zonnige, warme standplaats en een lichtvochtige of droge grond. Op zandgrond en zandleemgrond is de groei het beste.

VOORBEREIDING
Plaats eerst de nodige ondersteuning. (Een raamwerk van palen op 3-4 m afstand en horizontale leidraden). Elke perzikboom afzonderlijk steunen met een (dunne) steunpaal kan ook.
De rijrichting is bij voorkeur noord-zuid zodat de belichting in de leivormen optimaal is.
Maak de grond voldoende los zodat er geen water blijft staan.
Jonge bomen in pot kan je best een uurtje in water plaatsen zodat de potkluit goed nat is.

PLANTEN
Plant de jonge perzikbomen op 50 tot 60 (80) cm van elkaar. Plant deze fruithaag op minstens 1 (1,5) meter van een muur of tuingrens zodat je beide zijden goed kan bereiken.
Plant bij voorkeur op dezelfde diepte als de bomen vroeger stonden. De wortels komen dan net onder de grond.
De entplaats komt minstens 10 cm boven de grond.
De middentak wordt met bindbuis vastgemaakt aan de horizontale draden (of aan de steunpalen).

NAZORGEN NA HET PLANTEN.
Geef wekelijks een flinke hoeveelheid water tot de groei goed herneemt.
Zie snoei van het eerste jaar!!
Zorg voor een zwart gehouden boomstrook van minstens 50 (60) cm breedte.
Bedek de grondoppervlakte met een dunne laag compost of stalmest.

SNOEI HET EERSTE JAAR

KLIK OP DE AFBEELDING OM DEZE GROTER TE MAKEN! (Tekening)
- Deze snoei wordt kort na het planten toegepast. Niet in de winter snoeien, maar in april snoeien!
- Snoei alle zijtakken in op ca 5-10 cm van de middentak. (De dunste takjes op 5 cm, de dikkere twijgen op ca 10 cm)
- Zijtakken die te laag bij de grond zitten worden volledig verwijderd. (Zijtakken lager dan 40 cm)
Door het terugsnoeien op enkele knoppen van de middentak wordt takverkaling voorkomen. De hergroei is meestal veel beter bij deze kort ingesnoeide bomen.
- De middentak wordt op ca 30 cm boven de hoogste zijtak ingesnoeid.

SNOEI TWEEDE JAAR
Er zijn het vorige jaar 2 of drie stevige twijgen gegroeit uit de stompjes aan de middentak.
Bij goede groei en optimale belichting van de perzikbomen staan er op de stevigste twijgen ook samengestelde knoppen én bloemknoppen.
Jonge twijgen met enkelvoudige knoppen (= bladknoppen) snoei je opnieuw terug tot op 5-10 cm.
Jonge twijgen met samengestelde knoppen & bloemknoppen worden op 1 of 2 bladknoppen voorbij de laatste bloemknop ingesnoeid.
De middentak wordt teruggesnoeid tot op 2 bladknoppen voorbij de laatste bloemknop. Indien er geen bloemknoppen op de middentwijg staan dan kan je de middentak terugsnoeien tot op ca 30 cm boven de hoogste zijtak.

Foto na de snoei van het 2de jaar. Klik op de afbeelding om deze groter te maken.

SNOEI DERDE JAAR
Mits goede belichting en optimale groei hebben de leivormen de vorige zomer reeds enkele vruchten gedragen. (Voor de vruchtzetting moeten de bloemen bestoven worden door honing- of solitaire bijen. De open bloemen zijn ook vorstgevoelig.)
In de meeste gevallen gaan de bomen pas het 3de jaar vruchten dragen. Een gepaste snoei zorgt ervoor dat takverkaling voorkomen wordt!
De zijtwijgen (vruchttwijgen) met enkelvoudige knoppen (= bladknoppen) worden op 5-10 cm gesnoeid.
Zijtwijgen met bloemknoppen worden op 1 of 2 bladknoppen voorbij de laatste bloemknop ingesnoeid. Indien er plaatsgebrek is dan kunnen die zijtwijgen ook op 25-30 cm ingekort worden, maar dit is nadelig voor de vruchtzetting.
Deze snoei kan rond 15 april (of tijdens de bloei) gebeuren.

Na de vruchtzetting kan er in juni opnieuw gesnoeid worden. Oude zijtakken zonder vruchten snoei je tot op enkele bladknoppen dichtbij de middenstam/harttak.

Deze verticale snoeren worden 2,5 tot 3 (4) meter hoog maar je kan de hoogte beperken door de kop elk jaar rond 15 juni terug te snoeien tot op een lagerstaande zijtak. De breedte van deze fruithaag is 1 (1,5) meter.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM PERZIKBOMEN:
Krulziekteschimmel bij perzik (Prunus persica) en nectarine voorkomen. (www.houtwal.be)
Rassenkeuze bij het planten van perzikbomen. (Nieuw venster)
Krulziekte (schimmel) op perzikbomen voorkomen.
Snoeien van perzikbomen in april om ze gezond te houden.
Snoeien van perzikbomen (Prunus persica) in augustus.
Snoeikalender voor alle fruitsoorten. (Nieuw venster)

Vers geplukte perzik- en nectarine-rassen smaken heerlijk.
Zaaien en oculeren van perzikbomen.
Meer lezen over perzik- en nectarinerassen en verzorging. (Nieuw venster)

Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van alle fruitsoorten.
Gemakkelijk fruit uit eigen tuin, van balkon en terras.

Volg de dagelijkse berichten en tips ivm bijzondere tomaten en fruit op twitter! https://twitter.com/gdekinder
Elke maand fruitnieuwtjes ivm praktische werkzaamheden in uw mailbox ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: plantenziekten, plantenziekte, krulziekte, krulziekteschimmel, nectarine, Perzik, perzikboom, leivormen perzik, verticale perziksnoer, perzikhaag

Planten in pot kan je nog planten. Van herfstframbozen die je deze week plant kan je dit jaar reeds oogsten!

PLANTTIPS.
Bramen (Rubus fruticosus), frambozen (Rubus idaeus), Japanse wijnbes (Rubus phoenicolasius) en taybessen (Rubus 'Tayberry') zijn in de fruit- en siertuin te gebruiken als leivorm. In een smalle fruithaag is de groeihoogte ca 1,80 m en de breedte ca 0,60 m. Volwassen (ongesnoeide) bramen struiken zijn ca 2, 50 m hoog en 4 m breed.
De zwakgroeiende herfstbraam 'Reuben' kan je planten in grote (hang)potten.
Maak eens een bramenkubus in uw tuin op slechts 1 m². Sla 4 palen van 2,5m lang op een afstand van 1 meter van elkaar in de grond. Plant één braambes in het midden tussen de palen en bindt aan elke paal één jonge scheut omhoog.
Ze zijn geschikt om te leiden in kleine en grote tuinen. Het leiden van de lange takken kan je in april nog doen.

Herfstframbozen en taybessen kunnen ook in grote potten of kuipen geteeld worden. Het planten in volle grond of in potten en kuipen kan in april nog steeds gebeuren!
Herfstframbozen geven het eerste groeijaar reeds vruchten.
Voorkom wortelverbranding en geef GEEN scheikundige meststoffen tijdens of kort na het planten!

De grond mag voor bramen goed vochtig zijn, terwijl voor frambozen de grond beter wat droger is. Lentenachtvorst is door de late bloei geen probleem.

SNOEIEN EN LEIDEN.
De snoei is eenvoudig uit te voeren bij deze zachtfruitsoorten en vraagt weinig kennis of ervaring.
Braambessenstruiken en frambozen zijn leiplanten en kunnen best mooi geleid worden langs horizontaal gespannen draden. Jaarlijks worden de oudste takken weggesnoeid en vervangen door stevige, jonge twijgen.
Bij de herfstdragende braam ‘Reuben’ kun je, elk jaar in maart, alle takken tot op ca 30 cm boven de grond snoeien.

Het geslacht Rubus behoort tot de Rosaceae (Rozenfamilie) en onderfamilie roosachtigen.
Er zijn ook diverse kruisingen (hybriden) van bramen en frambozen: taybessen en braambozen.
Meer lezen over de Rubus-soorten van braambessen, frambozen, braambozen, Japanse wijnbes en taybessen.

NUTTIGE WEBLINKS OP DEZE BLOG IVM VERMEERDEREN VAN BRAMEN EN TAYBESSEN:
Bloei van bramen verlaten zodat u later kan oogsten.
Fruitsoorten vermeerderen door stekken (index-pagina).
Plantkenmerken van taybessen (kruising van bramen en frambozen).
Snoeien van braambessen en taybessenstruiken.
Stekkalender voor alle fruitsoorten.
Weblinks i.v.m. het vermeerderen van planten.
Adressen waar plantgoed van bramen, braambozen en taybessen bekomen kan worden.
Snoeikalender per maand voor fruitsoorten (fruitstruiken, fruitbomen, druiven en kleinfruit).

Groente- en fruit encyclopedie met info over rassenkeuze, teelt en verzorging van alle fruitsoorten.
Gemakkelijk fruit uit eigen tuin, van balkon en terras.
Bramen- en frambozenplanten in pot mogen in de maand april nog steeds geplant worden. De planten zijn goed winterhard en verdragen lentenachtvorst.

Maandelijks praktische fruittips voor de fruittuin ontvangen? Schrijf je hier in voor de Fruit-ABC nieuwsbrief.
Labels: bramen, bramen leiden, frambozen, frambozen leiden, tayberry, taybessen, leifruit bramen, leifruit frambozen, kleinfruit leiden, gemakkelijk leifruit, snoeien bramen, Rubus, zachtfruit

Vroeger vruchten met de juiste onderstam.

Lange snoei bij sterkgroeiende appelbomen (laagstam).

Vijgen en hazelaars vermeerderen door afleggen (marcotteren).

Jostabessen, gezond en eenvoudig te snoeien kleinfruit!

Kleinfruit voor kleine tuinen. Eenvoudige snoei en snelle oogst!

Geoculeerde onderstammen afknippen.

Zelftoppende tomaten zaaien?

Uitzaaien van gelaagstapelde zaden.

Lentenachtvorstschade voorkomen bij fruitbomen!

Economische crisis? Kweek zelf gemakkelijke fruitsoorten.

Entelingen uitplanten en beschermen!

Fruit-ABC-Nieuwsbrief van april

Fruitbomen en fruitstruiken snoeien in april.

Fruitsoorten stekken in april

Geef fruitbomen een goede start bij het planten.

Fruitsoorten voor op het terras.

Zelfbestuivende kiwibessen in de tuin (Actinidia arguta 'Issai')

Omenten met de kroongriffel voor meer vruchten te krijgen.

Leivormen van perzikbomen planten en snoeien.

Leifruit van bramen, frambozen en braamhybriden (braambozen).